به من نگو نخور
اضافه وزن و چاقی کودکان، نگرانی بسیاری از والدین امروزی است. برای رفع این نگرانی، پدر و مادرها به شیوه های مختلفی کودکشان را رژیم می دهند به این امید که کمی از وزن او کم شود. غافل از این که بدون هموار کردن مسیر پر فراز و نشیب کاهش وزن، هیچ رژیمی به هدف نخواهد رسید.
کودک پرخور
طبق آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1393 نزدیک به یک سوم از کودکان ما دچار اضافه وزن و چاقی هستند. این آمار برای شمای پدر یا مادر چه معنایی دارد؟ شاید تپلی کودکتان برای دیگران که هر از گاهی بچه شما را می بینند جالب باشد ولی برای شمای والد که آن را علامت هشداری از افزایش آمادگی جگر گوشه ی تان برای ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت، چربی و پرفشاری خون، بیماری های قلبی- عروقی و غیره می شناسید، اصلاً جالب نیست که هیچ، نگران کننده هم است. برای رفع این نگرانی کارهای زیادی می توانید انجام دهید اما قبل از هر چیز باید مقدمات لازم برای وارد شدن کودکتان به جاده کاهش وزن را فراهم کنید.
در این مقاله به نکاتی اشاره می کنم که دانستن آن ها قبل از رژیم دادن به کودک، کم کردن وزن را برای او آسان تر می کنند:
کلمه «رژیم» را از لغت نامه تان حذف کنید
کلمه «رژیم» چه چیزی را به ذهن شما متبادر می کند؟ محدودیت ؟ حذف ؟ حسرتِ خوردنِ غذاهای خوشمزه؟ آن چه که «رژیم» به ذهن متبادر می کند. به طور کلی به منع از خوردن بعضی از خوراکی ها اشاره دارد. روی دیگر منع، حرص است. وقتی مستقیماً به کودک گوشزد می کنید که او «رژیم» دارد و یا در مهمانی و در حالی که حواس کودک به شماست به دیگران می گویید که او در حال رژیم است، حس منع و محرومیت از کلی خوراکی خوشمزه را به ذهن او متبادر می کنید. و این باعث می شود او در برابر این حس محرومیت، واکنش نشان داده و بعد از مدت کوتاهی پرهیز، به خوردن مقدار بیشتری از مواد غذایی منع شده بپردازد. توصیه می شود به جای «رژیم» بگویید «تغذیه سالم یا طبیعی» تا بار معنایی منفی آن از بین برود.
الگو باشید
انتظارات منطقی داشته باشید
برای کاهش وزن کودکتان از الگوی علمی پیروی کنید. در الگوی علمی مقدار وزنی که کودک شما باید به صورت ماهانه کم کند کاملاً مشخص است.
او را محروم نکنید
هیچ غذایی را از سفره کودک حذف نکنید چون باعث احساس محرومیت در او می شود و واکنش حرص را به دنبال می آورد. گذشته از این کودک شما در سن رشد است و در حد تعادل به همه مواد غذایی نیاز دارد. به جای محروم کردن، با کودک درباره غذاهای سالم صحبت کنید، در پختن و تزئین غذاهای سالم او را شرکت بدهید و او را نسبت به این دسته از غذاها علاقمند تر کنید.
خوردن «آگاهانه» را به او یاد بدهید
خوردن آگاهانه یعنی این که به کودک یاد بدهید وقتی غذا می خورد، فقط همین یک کار را بکند. بنشیند و غذا بخورد. جلوی تلویزیون، موبایل و تبلت چیزی نخورد. حواسش به رنگ، بو و مزه ی غذایی که می خورد باشد و در وهله های مشخص به خوردن بپردازد.
خوردن «آگاهانه» را به او یاد بدهید
اگر شما جزء والدینی هستید که قبلاً قاشق به دست، دنبال کودک راه می افتادید و غذا را به او می خوراندید، این احتمال وجود دارد که رابطه او را با بدنش قطع کرده باشید. یعنی این که شما با این روش غذا دادن، اجازه خودنمایی به احساس گرسنگی و سیری را به بدن او نداده اید. پس از خیلی پیش تر، جملاتی مثل «باید بشقابت را تمام کنی»، «عصر شده باید عصرانه بخوری» و غیره را کنار بگذارید. اجازه بدهید کودک گرسنگی و سیری را در بدنش احساس کند و آن را به زبان بیاورد. به او یاد بدهید که قبل از اینکه بدنش گرسنگی را به او اعلام کند چیزی نخورد، همچنین قبل از اینکه معده اش از خوردن ورم کند دست از خوردن بکشد.
کلمه «رژیم» چه چیزی را به ذهن شما متبادر می کند؟ محدودیت ؟ حذف ؟ حسرتِ خوردنِ غذاهای خوشمزه؟ آن چه که «رژیم» به ذهن متبادر می کند به طور کلی به منع از خوردن بعضی از خوراکی ها اشاره دارد
آب کافی، خواب کافی
کودکتان را به خوردن آب کافی و خوابیدن به مقدار کافی عادت بدهید.
سخت نگیرید
از تذکرهای مکرر و مچ گیری پرهیز کنید و نقش بازرس ناظر را بازی نکنید. به جای آن سالم و آگاهانه خوردن را در او تقویت کنید.
از اعداد تهدید نسازید
وزن کودک، میزان کالری خوردنی های مختلف، مقدار وزنی که او باید کم کند و… برای کمک به سلامتی کودک هستند نه برای تهدید کردن و یا ایجاد احساس گناه در او.
از غذا به عنوان پاداش یا تنبیه استفاده نکنید
غذا فقط یک سوخت است برای بدن، همین. پس از آن به عنوان جایزه یا تنبیه استفاده نکنید.
اجازه ابراز احساسات بدهید
با ایجاد شرایط مناسب برای ابراز احساسات، آرامش را به کودک هدیه کنید و مانع پناه بردن او به خوردن به عنوان یک روش آرامش بخش بشوید.
از چاقی مبحث نسازید
این که جلوی فرزندتان با دیگران درباره اضافه وزن او صحبت کنید، یا کس دیگری را به خاطر چاقی اش زیر سؤال ببرید فقط عزت نفس و اعتماد به نفس کودک تان را کم می کند و باعث می شود نظر او درباره بدنش منفی شود.
در هر وعده، فقط یک جور غذا سر سفره بیاورید
خوردنی ها را از جلوی چشم دور کنید
جایگزین کنید
شما حتماً می دانید که فرزندتان چه مواقعی بیشتر بهانه چیزی خوردن را می گیرد؟ مثلاً وقتی حوصله اش سر می رود؟ یا وقتی خسته است؟ در این مواقع به جای دادن غذا به کودک، سرگرمی جالبی برای او جور کنید یا وسایل استراحتش را فراهم کنید.
بازی و ورزش را از قلم نیندازید
با کودکتان بازی های پر تحرک انجام دهید، استفاده از تبلت را به زمانی معین محدود کنید و اگر ممکن است او را تا مهد و مدرسه پیاده ببرید.