ازدواج و همسر داری از دیدگاه امام رضا (علیه السلام )

همسر دلخواه
امام رضا علیه السلام می فرمایند : اگر زنی را به عقد نکاح در آوردی , در این کار ماهر باش و از شاخه و ریشه آن جویا باش . هر کدام از دختر و پسر که می خواهند برای خود شریکی در مسیر زندگی برگزینند که تا پایان عمر با آن ها خواهد بود و از همه اسرار و رموزشان با خبر خواهد گردید ؛ شریکی که مادر فرزندان و مربی کودکان است و یا آنکه چدر و مسئول و مدیر خانواده است و در صورت خوب بودن , به آبرو , عزت و اعتبار طرفین می افزاید . بنابراین عقل و زبان چنین قضاوت می کند که درباره آینده همسر باید تحقیق کرد.
امام رضا علیه السلام می فرماید : کسی که دختر خود را شوهر دهد , در واقع او را از حوزه اختیار خویش بیرون می آورد و این حرکت یک نوع رغبت است ؛ بنابراین باید دقت کرد دختر خود را به چه کسی و در اختیار چه مردی قرار می دهد . امام رضا علیه السلام می فرماید : هیچ کس فایده ای به دس نیاورد که بهتر از همسر شایسته ای باشد .
خویش را از گناهان و بدیها و اخلاق زشت تهذیب نماید و یا عمل صالح و اخلاق نیک پرورش دهد تا به مقام شامخ انسانیت و تقرب به خدا نائل گردد . همسر شایسته و خوب و موافق برای رسیدن به چنین هدف مهمی ضرورت دارد .
وقتی همسر انسان دلخواه فرد متقابل باشد آرایش و پیرایش برای یکدیگر صورت گیرد وعلاوه بر ایجاد روابط نیکوی اخلاقی , روانی و ازدیاد عواطف قلبی موجب اطمینان زوجین نسبت به می شود و اینکه هر دو به این باور می رسند که تمامی علاقه و ارادت خویش را در راه رضایت یکدیگر به کار می گیرند ؛ اینجاست که زن به مردی غیر از شوهر خویش نظر نخواهد داشت و یا مرد نسبت به همسر و به فرد دیگری نمی اندیشد و امنیتی که از این رفتار متقابل ایجاد می شود همه ابعاد زندگی زن و مرد را در بر می گیرد و هر گونه بد بینی و عدم اطمینان در روابط خانوادگی محو می گردد و پایه های نظام خانواده بر اساس حس روابط و اعتماد و سلامت استوار خواهد شد و این همان است که قرآن کریم می فرماید :
زن وشوهر لباس همدیگر و در واقع هر کدام حافظ امنیت دیگری و مایه زینت و افتخار همدیگر هستند .
صفوان بن یحیی از امام رضا علیه السلام نقل کرده است که فرمود : هیچ سودی برای مرد بهتر از همسر صالح , که هنگام دیدن وی شوهر خوشحال شود و در غیاب شوهر نگهدار خود و اموالش باشد . همچنانکه زن باید صالح و شایسته باشد , مرد نیز باید شایسته باشد . بر والدین است که به کمک دخترانشان , شوهران شایسته و صالحی برآنان انتخاب کنند . حسین بن شبار واسطی می گوید : خدمت اما رضا علیه السلام نامه نوشتم که یکی از بستگانم از دخترم خواستگاری کرده است ؛ ولی مرد بداخلاقی است , آیا صلاح هست که دخترم را به او بدهم . امام رضا علیه السلام فرمود : نه . خانواده همچون دژ محکم است که آدمی در ان از دسترس بسیاری از لغزش ها مصون می ماند و زمین حاصلخیز است که در آن استعدادهای معنوی انسان رشد می کند . انسان متاَهل با احترام به قانون طبیعت آسایش روانی را برای خود به ارمغان می اورد و با اطاعت از دستورات الهی به او تقرب می جوید و به حرمت و کرامت خود در نزد خدا می افزاید . ازدواج بهانه نزول رحمت الهی است . با داشتن شریک زندگی , این رحمت را از آن خود خواهیم ساخت .
امام رضا علیه السلام می فرماید : نزدی مرد امام محمد باقر علیه السلام رسید , حضرت فرمود : ازدواج کرده ای ؟ مرد گفت : نه . امام علیه السشلام فرمود : دنیا و هر آنچه در آن است را دوست ندارم اگر شبی را بی همسر به سر کنم , دو رکعت که فرد متاَهل می گذارد , برتر از عمل مجردی است که شب زنده داری کند و روزها روزه دار باشد .
در زندگی خود با افراد گوناگونی در ارتباط هستیم .رشد اجتماعی انسان در گسترش روابط انسانی اوست وقتی تشکیل خانواده می دهیم این ارتبط ناگهان بسیا گسترده تر می شود . مرد با خانواده و خویشاوندان همسرش آشنا شود و زن نیز با خانواده و خویشاوندان مرد زندگی اش . ارمغان این گونه روابط همنشینی و آشنایی با افراد مختلف و بالطبع تجربه اندوزی و ایجاد دوستی هایی ارزشمند است .