زنان که قریب به نیمی از جمعیت 27 میلیون نفری عربستان را تشکیل می دهند، هویت ثبت شده ای در این کشور ندارند و از بدیهی ترین حقوق فردی و اجتماعی محروم هستند.
زنان عربستان
زنان در جامعه سعودی درمحیطی کاملا بسته و تحت فشار شریعت خود ساخته وهابیون زندگی می کنند. جامعه ای که قوانینی برای حفظ، رعایت و حمایت از حقوق انسانی آنها وجود ندارد.
در این کشور زنان از بسیاری حقوق اولیه اجتماعی محرومند. از نگاه وهابیون، زن همچون سایر اقلام، بخشی از اموال مرد و بدون کمترین حقوق محسوب می شود، به گونه ای که حق داشتن شناسنامه جداگانه ندارد.
انتخابات، خط قرمزی برای زنان سعودی
عربستان تاکنون در تاریخ سیاسی خود فقط یک انتخابات را تجربه کرده است. این انتخابات نیز مربوط به شوراهای شهر بود که در سال 2005 برگزار و ادامه فعالیت آن دوسال نیز تمدید شد.
نحوه برگزاری و مشارکت شهروندان سعودی دراین انتخابات گواه آن است که این فرآیند با ‘ انتخابات ‘ فاصله بسیاری دارد.
دولت عربستان تا کنون حق رأی زنان را در انتخابات به رسمیت نشناخته است. رهبران وهابی سعودی نیز این تصمیم دولت را تایید کرده و رأی دادن زنان را موجب فساد دانسته اند! برخی از مسوولان این کشور اعلام کردند ، زنان فاقد صلاحیت لازم برای قضاوت درباره نامزدهای انتخاباتی هستند و برخی دیگر از نمایندگان مجلس انتخابی شورا در عربستان نیز اظهار کردند که ممنوعیت رأی در عربستان به این دلیل است که اکثر زنان این کشور شناسنامه ندارند
- زمان برگزاری: به گزارش روزنامه الوسط چاپ بحرین ‘ نخستین انتخابات شوراهای شهر در عربستان در سال 2005 آغاز شد و در سال 2009 به مدت دو سال دیگر تمدید شد. بنابراین انتخابات کنونی، دومین انتخابات این شوراها در عربستان است. ‘
- نحوه انتخاب : در دوره کنونی از مجموع 178 عضو، نیمی (89 نفر) از طریق برگزاری انتخابات در سراسر کشور و نیمی دیگر(89 نفر) از سوی مقام ها ومسوولان سعودی و بدون رای گیری انتخاب می شوند. به عبارت دیگر حق رای میلیونها نفر از مردم عربستان در یک کفه ، با حق انتخاب سران این کشور در کفه دیگر برابری دارد.
- علت برگزاری انتخابات: برگزاری این انتخابات در حالی صورت می گیرد که اعتراض ها و شورش ها دراین کشور به فضای کاملا بسته سیاسی افزایش یافته است.اکنون بسیاری از گروههای مردمی دراین کشور با صدور فراخوانی خواستار برگزاری تظاهرات برای تغییرات کلی دراین کشور شدند و برگزاری این انتخابات را که اقدامی نمادین برای مدیریت اعتراضات در کشور اعلام کردند.
- مشارکت کنندگان : نکته حایز اهمیت اینکه زنان در این انتخابات نه حق نامزدی و نه حق رای دادن ندارند.
براساس تازه ترین گزارش ها، جمعیت عربستان بیش از 27 میلیون نفر است. نسبت مردان به کل جمعیت 4/50 درصد و نسبت زنان به کل جمعیت 96/49 درصد است. بنابراین تقریبا زنان که نیمی از جامعه این کشور را تشکیل می دهند، از حق رای در تنها انتخابات این کشور محروم هستند.
به طور کلی دولت عربستان تا کنون حق رأی زنان را در انتخابات به رسمیت نشناخته است. رهبران وهابی سعودی نیز این تصمیم دولت را تایید کرده و رأی دادن زنان را موجب فساد دانسته اند! برخی از مسوولان این کشور اعلام کردند ، زنان فاقد صلاحیت لازم برای قضاوت درباره نامزدهای انتخاباتی هستند و برخی دیگر از نمایندگان مجلس انتخابی شورا در عربستان نیز اظهار کردند که ممنوعیت رأی در عربستان به این دلیل است که اکثر زنان این کشور شناسنامه ندارند.
- قوانین سعودی و مجلس شورا : قوانین عربستان سعودی اجازه تشکیل احزاب را دراین کشور نداده است و ملک عبدا.. بن عبدالعزیز پادشاه این کشور شخصا اعضای مجلس شورا را انتخاب می کند.
مجلس شورا در عربستان یک مجلس مشورتی و کاملا انتخابی در سال 1993 فعالیت خود را آغاز کرد. انتخاب شدگان این مجلس اکثرا از وابستگان حکومتی هستند.
مرور برخی قوانین عربستان درباره زنان
- برابر قوانین عربستان حضور و رفت و آمد زنان به سهولت میسر نیست ؛ به زنان اجازه داده نمی شود به تنهایی و بدون اجازه مرد ارشد خانواده از خانه یا کشور خارج شوند.
- استخدام زنان در فروشگاهها و ادارات عمومی ممنوع است. البته در مراکز پزشکی ودرمانی ، مدارس ، دانشگاه ها و . . . از وجود بانوان به طور رسمی استفاده می شود.
- امکانات آموزشی برای مردان و زنان یکسان نیست ؛ در بعضی از دانشگاههای عربستان از ثبت نام زنان خودداری می شود و در برخی رشته ها فقط مردان حق ثبت نام دارند. زنان از دریافت بورس برای تحصیل در خارج از کشور نیز محروم هستند.
- در ادوار مختلف گذشته زنان دراین کشور حق داشتن کارت شناسایی نداشتند که از این موضوع تحت عنوان ‘بحران هویت زنان سعودی’ در رسانه های مختلف یاد می شد. پس از بروز مشکلات متعدد اجتماعی دراین زمینه ، وزارت کشور عربستان در آوریل 2005 با حق صدور کارت شناسایی برای زنان ، در صورت درخواست موافقت کرد.
البته برخی روزنامه های عربی درآن تاریخ نوشتند’ بسیاری از زنان تصمیم گرفتند از داشتن کارت شناسایی صرف نظر کنند نه به این دلیل که آنها نمی خواستند کارت شناسایی داشته باشند ، بلکه به این دلیل بود که پدر ، همسر یا برادر آن ها به دلیل چاپ عکس زنان بر روی کارت شناسایی ، با اعطای کارت شناسایی به زنان مخالفت می کردند.
با این وجود گفته می شود بسیاری از مراکز دولتی عربستان صرف کارت شناسایی برای احراز هویت زنان را قبول نمی کنند و زنان برای تایید هویت خود علاوه براین کارت ، باید دو شاهد نیز ارائه کنند.
ممنوعیت حق رانندگی برای زنان
اخیرا جنجال و بحثی در عربستان به وجود آمده است که آیا اصلا زن انسان است؟! که این مساله جنجال گسترده ای در میان فعالان پایگاه های اجتماعی به پا انداخته و این دوره واکنش ها و خشم مردم را برانگیخته است
رانندگی برای زنان در عربستان سعودی، از زمان تأسیس این کشور، ممنوع بوده و این ممنوعیت در طی سال ها تداوم یافته است. برخی نمایندگان مجلس شورا در این سال ها مخالفت خود را با این ممنوعیت اعلام کرده اَند؛ از آن جمله استناد کرده اَند که حدود یک میلیون راننده خارجی در کشور وجود دارند که هزینه سالیانه آنها بیش از ۳ میلیارد دلار است و اگر این ممنوعیت برداشته شود، نیازی به استخدام رانندگان خارجی نخواهد بود. هیئت کبار علمای عربستان در سال ۱۹۹۰م با صدور فتوایی رانندگی زنان را به دلیل مخالفت با شرع مقدس حرام اعلام کرد و از آن زمان تاکنون با وجود برخی تلاش های انجام شده برای لغو این ممنوعیت، به دلیل مخالفت مقامات روحانی این کشور، این تلاش ها به نتیجه نرسیده است.
در سال ۲۰۱۱ زنان عربستان کمپینی در اعتراض به ممنوعیت رانندگی به راه انداختند و منال شریف نخستین زنی بود که در این جریان در ملا عام رانندگی کرد و پخش فیلم آن در اینترنت بازتاب گسترده ای داشت.
در ۱۷ آبان ۱۳۹۳، پارلمان عربستان سعودی، طرحی را، برای آزاد کردن رانندگی زنان در این کشور ارائه کرد که شرط رانندگی زنان در عربستان، سن بالای ۳۰ سال، لباس سنگین و داشتن رضایت نامه اعلام شد.
اما این نگاه های تحقیر آمیز عربستان به زنان ومحرومیت هایشان از حقوق انسانس در این موارد خلاصه نمی شود بلکه اخیرا جنجال و بحثی در عربستان به وجود آمده است که آیا اصلا زن انسان است؟! که این مساله جنجال گسترده ای در میان فعالان پایگاه های اجتماعی به پا انداخته و این دوره واکنش ها و خشم مردم را برانگیخته است.
به نقل از روسیه الیوم، فعالان پایگاه های اجتماعی تصویری از تبلیغ دوره ارائه شده توسط آکادمی آموزش و مشورت های عربستان را منتشر کردند که این دوره آموزشی نام “آیا زن انسان است؟” دارد و فهد الاحمدی، یک مربی، اداره این دوره را برعهده دارد.
این تبلیغ جنجال گسترده ای را برانگیخته است و برخی آن را اهانت آشکار به زن می دادند.
کاربران اجتماعی نیز مخالفت خود را با عنوان این دوره آموزشی ابراز و آن را اهانت به زن و بی احترامی به او به شمار آورده اند؛ به هرحال واقعیت امر هرچه باشد مسئله این است که رفتار مقامات سعودی توهینی آشکار به مقام زنان است
منابع: ویکی پدیا/ صراط / حوزه/ باشگاه اندیشه