تلویزیون نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در تربیت و رشد ذهنی، اجتماعی و آینده کودکان دارد اما آیا واقعاً برنامه‌های تلویزیون در رسانه ملی به نیاز کودکان پاسخ می‌دهد؟ آیا بچه‌ها می‌توانند همه برنامه‌های تلویزیونی را تماشا کنند؟ و آیا دیدن برنامه‌های تلویزیونی به‌تنهایی برای کودکان جایز است یا باید تحت نظارت والدین به تماشای این برنامه‌های بپردازند؟
امروز که دیگر از حیاط‌های بزرگ و بازی با خواهر و برادرهای هم سن و سال خبری نیست، تلویزیون برای کودکان نقش دوست را بازی می‌کند و آنها ساعت‌ها خودشان را به تماشای برنامه‌های متنوع تلویزیونی مشغول می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که صبح هابا تلویزیون از خواب بیدار می شوند و با برنامه های آن شب ها به خواب می روند.
گاهی تماشای تلویزیون نه به خواست خود کودکان که به اصرار والدین صورت می‌گیرد؛ کودکتان بهانه می‌گیرد و همه کارهایتان مانده است؛ یک دستتان باید به بچه باشد و یک دستتان به غذا درست کردن و تمیز کردن خانه؛ هیچ راهی پیدا نمی‌کنید جز آنکه تلویزیون را روشن کنید و یک بالشت به کودک بدهید تا جلوی تلویزیون دراز بکشد و برنامه تماشا کند تا هم او سرگرم شود و هم شما به کارهایتان برسید. گاهی هم سر دیدن برنامه‌های تلویزیونی با کودکتان جروبحث می کنید، از این رو تصمیم می‌گیرید یک تلویزیون جداگانه برای کودک تهیه کنید که هم خودتان را راحت شوید و هم کودکتان را. اما این تمام ماجرا نیست؛ متأسفانه برنامه‌های تلویزیونی این روزها دیگر مناسب کودکان نیست، فرقی نمی‌کند شبکه پویا باشد یا برنامه کودک شو، گل‌وبلبل و…
مدت‌هاست که برنامه‌های تلویزیون موردنقد منتقدان است؛ از ازدواج دو همجنس در کارتون اردوگاه حیوانات، تبلیغ بازی‌های یارانه‌ای مستهجن، ماجرای دوستی یک زن و شوهر در برنامه کودک شو تا نمایش بخش‌های مستهجن یک فیلم از صداوسیمای کیش.
شاید با یک توبیخ و عذرخواهی همه‌چیز برای مسئولان تمام شده باشد اما تازه برای کودکان شروع شده.
تلویزیون نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای در تربیت و رشد ذهنی، اجتماعی و آینده کودکان دارد؛ اما آیا واقعاً برنامه‌های تلویزیون در رسانه ملی به این نیاز پاسخ درستی می‌دهد؟
پریسا قیاسی در پاسخ به سوال فوق می‌گوید: تقریباً مورد اتفاق همه افراد است که عادت به تماشای تلویزیون و نگاه کردن طولانی‌مدت برنامه‌های تلویزیونی عادت خوبی نیست؛ اغلب ایجاد عادت به تماشای تلویزیون از سوی خود بچه‌ها نیست بلکه عادتی است که از سوی والدین ایجاد می‌شود. اگر من مادری هستم که در طول روز تلویزیون را روشن می‌کنم و برنامه‌های مختلف را می‌بینم، اگر من مادری هستم که برای آرام کردن فرزندم تلویزیون را روشن می‌کنم و خودم به کارهایم می‌رسم و اگر من برای غذا دادن بچه از کارتون استفاده می‌کنم قطعاً کودک هم عادت به تماشای تلویزیون پیدا می‌کند و بعداً نمی‌توانم انتظار داشته باشم که این عادت را به‌راحتی ترک کند پس راه‌حل چیست؟!
گزینه مناسب این است که با بچه‌بازی کنید، امکانات سرگرمی را نه با اسباب‌بازی‌های متنوع بلکه با وسایل خیلی ساده برای او فراهم کنید و به او یاد دهید که چگونه با وسایلش سرگرم شود؛ همچنین خودتان به‌عنوان ابزار از تلویزیون استفاده نکنید تا او هم عادت به تماشای تلویزیون پیدا نکند. جدا از محتوای برنامه‌های تلویزیونی به طور کلی تماشای تلویزیون برای کودکان توصیه نمی‌شود؛ تماشای تلویزیون برای کودکان زیر دو سال ممنوع است و از دو سال به بعد هم کودکان مجاز هستند یک الی دو ساعت تنها به تماشای برنامه‌هایی که مناسب سنشان است، بپردازند.
وقتی ما تلویزیون چه شبکه‌های داخلی و چه خارجی را روشن می‌کنیم و اجازه می‌دهیم که فرزندمان آن برنامه‌ها را تماشا کند خیلی احتمال دارد که در معرض مواردی قرار بگیرد که مناسب سن اش نیست لذا شما می‌توانید برنامه‌های مناسب را به‌صورت سی دی و یا فلش تهیه کنید و در ساعات مناسب برای کودک بگذارید تا تماشا کند؛ در این صورت می‌دانید که این برنامه یک انتهایی دارد و کودک بعد از تمام شدن برنامه بلند می‌شود و خودش را با بازی کردن سرگرم می‌کند ولی وقتی تلویزیون به‌صورت مستمر روشن باشد تمرکز کودک به آن جلب می‌شود و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که از آن دست بکشد.
وقتی تلویزیون بلای جان کودک می شود
قیاسی در رابطه با تماشای برنامه‌های تلویزیونی می‌گوید: به‌هیچ‌وجه تماشای سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی و حتی اخبار برای کودکان توصیه نمی‌شود؛ کودک باید تنها برنامه‌هایی را تماشا کند که مختص او ساخته‌شده است و مطمئن باشیم که آن برنامه‌ها و انیمیشن‌ها، کارشناسی شده است بنابراین اولاً ساعت تماشای تلویزیون باید محدود و مشخص باشد، دوما محتوای برنامه‌ای که کودک تماشا می‌کند باید از طرف خانواده تأییدشده باشد و زمانی که خانواده‌ها خواستند دورهم برنامه‌ای را ببینند سعی کنند به تماشای برنامه‌هایی بپردازند که در آن خشونت، جملات و رفتارهای نامناسب وجود نداشته باشد.
قیاسی به تماشای برنامه کودک و شبکه پویا اشاره می‌کند و می‌گوید: برنامه‌هایی شبکه پویا که مختص کودکان تهیه‌شده است، تفکیک سنی در آن رعایت شده است و یک ساعاتی مخصوص کودکان و یک ساعاتی مخصوص نوجوانان است و حتماً باید به این مسئله توجه داشت.
قیاسی به‌نقد برنامه‌های کودک می پردازد و می‌گوید: برنامه‌هایی که در شبکه‌های داخلی برای کودکان ساخته می‌شود اغلب بحث‌های کارشناسانه در آنها رعایت نمی‌شود و ما می‌بینیم که برنامه مخصوص کودک ساخته‌شده است اما شخصیت‌های کارتونی دائم در حال دعوا، خشونت و حسادت هستند و از جملات و الفاظی استفاده می‌کنند که مناسب کودک نیست یا مجری در برنامه‌ها نوع برخوردش با کودکان درست و صحیح نیست درحالیکه تولیدکنندگان برنامه برای کودکان باید بحث‌های روانشناسی کودک را بدانند و آموزش ببینند؛ جیغ و دست و هورا کشیدن و داشتن دکور کودکانه کافی نیست بلکه محتوا، برخورد شخصیت‌ها با یکدیگر و نشان دادن فرهنگ گفت‌وگوی صحیح در چنین برنامه‌هایی بسی جای اهمیت دارد که متأسفانه در برنامه‌های تلویزیونی رعایت نمی‌شود.
الگوپذیری مهم‌ترین عامل در شکل‌گیری رفتار کودکان است و دیدن برنامه‌های نامناسب و رفتارها و الفاظ غیراخلاقی می‌تواند آثار مخربی را در تربیت کودک بگذارد؛ دیدن صحنه مستهجن از رسانهٔ ملی می‌تواند چنان تأثیری در روح و روان یک کودک و یا حتی نوجوان بگذارد که قطعا با یک عذرخواهی و توبیخ جبران نمی شود ؛ خوب است نهادی چون صداوسیما که دغدغه فرهنگ را دارد کمی هم دغدغه ساختن آینده کودکان ایرانی را داشته باشد که با دیدن برخی از برنامه‌ها ممکن است چه بلایی به سرشان بیایید…
بررگرفته از سایت تبیان
