آموزش مدیریت مالی به کودکان وظیفه ای سنگین است. در دنیایی که هر روز همه ما دچار اشتباهات (گاهی اوقات خطرناک) مالی می شویم و برای انجام امور مالی نیازمند راهنمایی و کمک هستیم، کودکان به طریق اولی به راهنمایی نیازمندند.
خوشبختانه آموزش امور مالی به کودکان کاری است که اگر زمان و دقت کافی برای آن صرف کنیم، سریع نتیجه می دهد. بسیاری از این آموزش ها، مهارت هایی است که همه ما هر روز آنها را استفاده می کنیم؛ لذا نیازی نیست که شما برای آموزش مالی آنها متخصص امور مالی باشید.
مهم این است که شما مهارت ها و اصول اساسی را به آنها یاد بدهید: خودداری، پس انداز، برنامه ریزی خودداری:باید اصولی بر رفتار مالی و اقتصادی کودکان حاکم باشد.
چگونه مهارت های مالی را به کودکانمان آموزش دهیم؟
یکی از این اصول این است که آنها یاد بگیرند که به رغم خواسته ها و آرزوهایشان و برخلاف همه تبلیغاتی که از تلویزیون پخش می شود، آنها نمی توانند همه چیز های را که می خواهند داشته باشند. آنها باید یاد بگیرند که بین نیازهای ضروری و خواسته های غیرضروری خود تمایز بگذارند.
آنها باید یاد بگیرند که اقتصاد و زندگی اقتصادی یعنی چگونه با استفاده از منابع مالی محدودی که دارند، نیازهای نامحدودشان را برطرف کنند؛ لذا بخشی از فرایند تربیتی آنها این است که یاد بگیرند چگونه میان نیازها و خواست هایشان اولویت بندی کنند و از برخی از آنها چشمپوشی کنند.
چگونه این مهارت ها را به کودکمان بیاموزیم؟ آنها این مهارت ها را از نحوه عمل ما یاد می گیرند. اگر به دقت نگاه کنیم، خواهیم دید که همه ما از نظر مصرف و مدیریت مالی تا اندازه بسیار زیادی شبیه والدینمان هستیم. این فرایند یادگیری تا حد بسیار زیادی ناخودآگاه و اتوماتیک است. کودکان به رفتار شما هنگام خرید بسیار دقت می کنند. حتما برای خرید او را با خود ببرید.
در حین انتخاب وسایل برای او توضیح دهید که چرا این محصول را انتخاب کرده اید و نه آن محصول را. اجازه بدهید که او ببیند که شما چگونه می خواهید با پولی که در اختیار دارید، به گونه ای خرید کنید که پولتان کم نیاید. او را در خرید مشارکت دهید؛ یعنی به او بگویید که چقدر پول دارید و قصد دارید چه کالاهایی بخرید.
هنگام خرید هر کالا نظر او را هم بپرسید، طوری که او احساس کند خودش خرید می کند. کودکان هنگامی که محدودیت مالی شما را می فهمند، نیاز های خود را تعدیل می کنند، حتی او را به تنهایی برای خرید بفرستید، برای مثال به او ۲۰ هزار تومان پول بدهید و به او بگویید ببیند چه چیزهایی در یخچال کم است تا آنها را بخرد. به او بگویید که قبل از رفتن برای خرید لیستی تهیه کند. با او درباره لیست حرف بزنید و نظراتش را بشنوید.
پس انداز کردن
پس انداز کردن ارتباط نزدیکی با خودداری دارد. در واقع کودک باید یاد بگیرد که اینکه جلوی خواست های خود را می گیرد به او کمک می کند تا با پس انداز کردن پولش بعدها بتواند کارهای بزرگ تری انجام دهد. اینکه می تواند با صرفه جویی در مواد خوراکی، لباس بهتری بخرد.
هنگام انجام عملیات بانکی مخصوصا وقتی می خواهید پولی در حساب پس اندازتان بگذارید، او را با خود ببرید. برای او درباره بانک و عملیات بانکی و تفاوت انواع حساب های کوتاه مدت و بلندمدت توضیح دهید.
از او بخواهید که بهره پول را با ماشین حساب، حساب کند. حتما برایش حسابی باز کنید. توصیه می شود که حساب بلند مدت باز کنید تا هم یاد بگیرد پول هایش را در آن بگذارد و هم تامینی برای آینده خودش باشد.
به حساب او پول بریزید تا تشویق شود که موجودی حسابش را با پس انداز هر چه بیشتر زیادتر کند. صرفه جویی فقط در پول نیست. او باید یاد بگیرد که در خانه هم امور بسیاری هستند که باید در مصرف آنها صرفه جویی کرد، مانند خاموش کردن برق اتاقش هنگامی که آن را ترک می کند.
برنامه ریزی
برنامه ریزی رکن سوم آموزش مالی کودکان است. در مرحله اول که خودداری بود به آنها یاد می دادیم که چطور جلوی خواسته هایشان را بگیرند و خواستار هر چیزی که می بینند نشوند. در مرحله دوم که پس انداز است به آنها یاد می دادیم که چطور پولی را که از این طریق به دست آورده اند پس انداز کنند.
در مرحله سوم که مرحله برنامه ریزی است باید به آنها یاد بدهیم چطور از پس اندازشان بهتر استفاده کنند. این مرحله جامع همه مرحله های قبلی است؛
یعنی اگر کودکی برنامه ریزی مالی را یاد بگیرد، خودداری و پس انداز را هم یاد گرفته است. چون برنامه ریزی یعنی چگونه منابع و دارایی ها و درآمدهایمان را به صورت بهینه تخصیص دهیم تا بتوانیم از آنها بهترین استفاده را بکنیم. آنها را تشویق کنید که درباره آینده خودشان تصویرسازی کنند. در نگاه کوتاه مدت خریدن لباس بهتر از خرید وسایل خوراکی است، اما در برنامه ریزی بلند مدت چندان موثر و کارا نیست.
به آنها کمک کنید که ۴ مقوله و طبقه برای خرج هایشان تعریف کنند: هزینه های کوتاه مدت. هزینه های بلند مدت. کار خیر. تفریح.
در دفعات اول برنامه مالی او را ببینید و نظرتان را درباره اش بگویید، اما به مرور دخالت خود را در تنظیم برنامه اش کم کنید و اجازه بدهید خود او به نحو مستقل برای پول هایش برنامه بریزد.
به او یاد بدهید که چطور پول های پس انداز شده برای این ۴ طبقه مالی را از هم جدا کند، برای مثال به او بگویید چند حساب باز کند و پول ها را بنا به طبقه شان در یکی از حساب ها قرار دهد.
آنگاه یاد می گیرد که چطور در هر طبقه صرفه جویی کند. همان مثال خرید لباس و خوراکی را در نظر بگیرید. وقتی او به بلوغ مالی رسید، یاد می گیرد که خرید لباس و خوراکی جزو یک طبقه هستند نه دو طبقه.
