دررابطه با تقویت حافظه، در كتاب شریف مفاتیح الجنان در باب اول كه درباره تعقیبات است، این دعا را پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به امیرالمؤمنین(علیه السلام) برای حافظه تعلیم نمودند: که بعد از نماز صبح بگو: سبحان من لایعتدی علی اهل مملكته سبحان من لایؤخذ اهل الارض بالوان العذاب سبحان الرّئوف الرّحیم اللهم اجعل لی فی قلبی نوراً و بصراً و فهماً و علماً انك علی كل شی قدیر.
و در كتاب باقیات الصالحات كه در حاشیه مفاتیح الجنان (در بعضی از چاپ های اخیر در پایان مفاتیح اضافه شده است) در اواخر باب پنجم از سید بن طاوس نقل می كند كه این دعا را سه بار بخواند: یا حی یا قیوم یا لا اله الا انت اسئلك ان تحیی قلبی اللهم صل علی محمد و آل محمد و در باب ششم می گوید كه در وقت مطالعه بخواند: اللهم اخرجنی من ظلمات الوهم و اكرمنی بنور الفهم اللهم افتح علینا ابواب رحمتك و انشر علینا خزاین علومك برحمتك یا ارحم الراحمین.
و یا هر روز بعد از نماز صبح بگوید: یا حی یا قیوم فلا یفوت شیاً علمه و لایوده … . در روایات است كسی كه می خواهد حافظه اش زیاد شود روزه بگیرد، ‌مسواك را ترک نکند، قرآن بخواند و مخصوصا آیة الكرسی را به طور مداوم بخواند‌ و استمرار خوردن مویز(کشمش سیاه) در ناشتا، برای فهم ذهن و حافظه، بسیار مفید است خوردن حلوا و گوشت نزدیك گردن گوسفند و عسل و عدس نیز باعث تقویت حافظه است … (مفاتیح‌الجنان‌، شیخ عباس قمی‌، باب 2 و 6) علاوه بر دعاها و امور ذكر شده بطور كلی از میان سخنان بزرگان به دست می آید كه امور معنوی و عبادی و ترک امور گناه و مكروه برای تقویت قوای ذهنی موثر است.
و بعضی گناهان مانند دروغ و غیبت حافظه را کم می کند. البته در کنار این موارد سعی کنید به اندازه کافی استراحت کنید و با دوستان و خانواده به تفریح بپردازید ، ورزش کنید و … با برنامه ریزی مفید در روز شرایطی را فراهم کنید که بتوانید نهایت استفاده را از زندگی ببرید … شور و نشاط باعث تحرک ذهن می شود.