نوزاد را باید جدا خواباند یا کنار خود؟کدام بهتر است؟
سال‌هاست كه روانشناسان و پژوهشگران در مورد خوابیدن نوزادان در كنار والدین و تختخواب آنها به توافق نظر نرسیده‌اند. برخی می‌گویند كه لازم است در ماه‌های نخست، نوزاد كنار مادر خود بخوابد و برخی دیگر معتقدند این مسئله ممكن است سلامت نوزاد را به خطر بیندازد.
آیا خطرات ناشی از خوابیدن نوزاد در كنار پدر و مادر به این مزایا می‌ارزد؟
بر خلاف نظر برخی از روانشناسان، برخی دیگر به والدین هشدار می‌دهند كه هیچگاه نوزاد را در كنار خود نخوابانند؛ چرا كه نوزاد در معرض برخی خطرات جدی مثل خفگی قرار می‌گیرد. خوابیدن نوزاد در كنار والدین و روی تختخواب آنها در بین بسیاری از مردم رایج است.
میزان خطراتی كه می‌تواند نوزاد را در این زمینه تهدید كند، ارتباط كاملی با تجهیزات مربوط به خواب دارد؛ اینكه والدین از چه بالش و تختخوابی استفاده می‌كنند و … فرهنگ‌های مختلف تفاوت‌های زیادی در این زمینه دارند و ممكن است در برخی از این فرهنگ‌ها خطر جدی نوزاد را تهدید نكند. منظور ما استفاده از تختخواب‌های نرم و بالش‌های نرم الیافی است كه به هیچ وجه مناسب نوزادان نیستند و در حین خواب باعث خفگی آنها می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد 515 كودك زیر دو سال بر اثر خفگی در حین خواب، جان خود را از دست دادند.
تمام این نوزادان و كودكان شب‌ها روی تختخواب والدین خود می‌خوابیدند. 121 مورد از این موارد مربوط به چرخیدن پدر یا مادر در حالت خواب و افتادن روی نوزاد و مرگ او بوده است. بیش از 75 درصد از موارد خفگی نوزادان زیر سه ماه، مربوط به خوابیدن آنها در كنار والدین بوده است. پژوهشگران می‌گویند كه به هیچ وجه نباید كودكان زیر دو سال در كنار پدر و مادر و روی تختخواب آنها بخوابند؛ ولی عده‌ای كه با این مسئله موافقند، می‌گویند والدینی كه كودك خود را در كنارشان می‌خوابانند، با هوشیاری می‌خوابند و حواس‌شان هست كه هیچگاه روی نوزادشان نیفتند و او را خفه نكنند. اما بعضی افراد هرگز نباید شب‌ها در كنار نوزادشان و در یك جا بخوابند.
ارتباط خوابیدن نوزاد در كنار والدین و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد
بین سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) و خوابیدن نوزادان در كنار والدین رابطه مشخصی وجود ندارد. برخی می‌گویند حضور والدین خطر این سندرم را كاهش می‌دهد؛ زیرا مادر در طول شب چند بار برای شیر دادن به كودك از خواب بیدار می‌شود. مادر و پدر هر دو با حواس جمع‌تری می‌خوابند. برخی دیگر معتقدند كه این كار خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می‌دهد. مرگ نوزاد ممكن است در اثر خطرات پنهان و نامشخص خوابیدن نوزاد در كنار پدر و مادر باشد.
این خطران مخفی شامل: خفگی نوزاد در اثر پیچیده شدن و گیر كردن در ملحفه خفگی نوزاد در اثر برگرداندن صورت روی بالش‌های بسیار نرم و یا پتوهای نرم و كاهش احتمال نفس كشیدن خفگی نوزاد در تختخواب‌های قاب‌دار كه باعث می‌شوند نوزاد در حین خواب بخشی از بدنش از تخت آویزان شده و بین قالب گیر كند و دچار خفگی شود.
علاوه بر تمام این موارد، خوابیدن نوزادان در كنار والدین گاهی باعث می‌شود آنها با ترس و دلهره بسیار بخوابند و از داشتن خواب راحت شبانه محروم شوند. از طرفی، نوزادانی كه همواره با مادر و یا پدر خود در یك تخت می‌خوابند، وابستگی بیشتری به آنها پیدا می‌كنند و برخی مشكلات به وجود می‌آید؛ مثلاً كودك تا مادر یا پدرش روی تختخواب نیاید، نمی‌خوابد.
چرا برخی از والدین شب‌ها فرزندشان را كنار خود می‌خوابانند؟
یكی از مهم‌ترین دلایل خوابیدن نوزاد در كنار مادر این است كه راحت‌تر در طول شب از شیر مادر تغذیه شود. برای مادر بسیار راحت‌تر است كه شب هنگام نوزاد گرسنه‌اش را در كنار خودش داشته باشد و به او شیر بدهد تا اینكه خواب‌آلود خود را به تخت خواب نوزاد برساند و بعد به او شیر بدهد. سیكل خواب مادر و نوزاد بسیار شبیه به هم شده و مادر كمتر دچار بی‌خوابی می‌شود. نوزاد راحت‌تر می‌تواند بخوابد.
در 2-4 ماه نخست زندگی، از خوابیدن در كنار مادر احساس آرامش بیشتری می‌كند و اگر در طول شب از خواب بیدار شود، خود را در آغوش گرم و آشنای مادر می‌یابد. نوزاد شب‌ها بیشتر و طولانی‌تر می‌خوابد. وقتی كه نوزاد در كنار مادر باشد، مجبور نیست برای هر بار شیر خوردن جابه‌جا شده و از خواب بیدار شود. به این ترتیب غذای خود را بدون آنكه از خواب بیدار شود دریافت می‌كند؛ و همین مسئله باعث می‌شود تا شب‌ها مدت بیشتری را خواب باشد و از مزایای فراوان خواب، بهره ببرد.
خواباندن نوزاد کنار خود یا جدا
این امر به والدین كمك می‌كند تا ارتباط و نزدیكی بیشتری با نوزاد خود داشته باشند. والدینی كه مجبورند در طول روز فرزندشان را ترك كنند و به محل كار بروند، باید مدت زمان بیشتری را هنگام حضور در خانه در كنار فرزندشان باشند و این روش، راهی است برای جبران فاصله‌های به وجود آمده و ایجاد صمیمیت بیشتر.
چگونه می‌توان با اطمینان بیشتری همراه نوزاد روی یك تخت خوابید؟
اگر هنوز هم اصرار دارید كه شب‌ها نوزادتان را كنار خودتان بخوابانید، برای اطمینان از سلامت او نكات زیر را حتما رعایت كنید: همواره او را به پشت بخوابانید تا احتمال خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد كاهش یابد. هیچگاه در حالت خوابیده، سر نوزادتان را نپوشانید. سمت سر و پای نوزادتان چیزی نباشد كه باعث گیر كردن سر او و خفه شدن نوزاد شود.
فضای بین چارچوب تخت و تشك و بالش پر شود تا نوزاد با غلت زدن در فضای خالی بین آنها گیر نكند. نوزاد كوچك خود را تنها روی تختخواب خودتان رها نكنید. بالش، لحاف و هر چیز بسیار نرم را روی تخت نگذارید؛ زیرا ممكن است نوزاد در آنها فرو برود و احتمال خفگی‌اش بیشتر شود. داروهای خواب‌آور كه باعث می‌شود در طول شب خواب‌تان سنگین شود را اصلا مصرف نكنید؛ چرا كه ممكن است در حین خواب حواستان نباشد و بچرخید و روی نوزادتان بیفتید و او را خفه كنید. هیچگاه در اطراف نوزادی كه خوابیده است پارچه نیندازید؛ زیرا ممكن است وقتی شما حواستان نیست، از خواب بیدار شده و در میان پارچه پیچیده شود.
جدایی از تختخواب والدین
بسیاری از متخصصان و پزشكان به والدین توصیه می‌كنند كه نوزادان را شب‌ها در گهواره یا تخت خودشان كه محل امن‌تری است، بخوابانند. اگر تا به حال عادت داشتید نوزادتان را كنار خودتان بخوابانید و حالا می‌خواهید این عادت را ترك كنید، بهتر است از پزشك كمك بگیرید. انتقال یك نوزاد زیر شش ماه از تختخواب پدر و مادر به تختخواب خودش معمولا راحت‌تر از كودكان خردسال است.
هر چه كودك شما بزرگ‌تر شود، وابستگی بیشتری به شما پیدا می‌كند و به هنگام این انتقال، دلهره جدایی نیز هر دوی شما را آزار خواهد داد. راه‌های دیگری هم برای نزدیكی شما به نوزادتان وجود دارد؛ بدون آنكه او را روی تختخواب خودتان بخوابانید. یك گهواره یا تختخواب بچه درست كنار تختخواب خودتان بگذارید تا هم به نوزادتان نزدیك باشید و به راحتی در طول شب به او شیر بدهید و هم در حین خواب خطری او را تهدید نكند. گهواره، ننو، سبد بچه و یا هر چیز دیگری كه مناسب خواب نوزاد است را نیز می‌توانید در كنار خود بگذارید تا با وجود نزدیكی، هر كدام در جایگاه مخصوص خودتان باشید.
خوب و کاربردی بود