زیرساخت های یک کشور و یک حکومت از مهمترین دغدغه های حاکمان و مسئولان هر نظام و دولتی است. در قرآن کریم نیز به تقویت زیرساخت ها برای رشد و پیشرفت اشاره شده و از آن با عنوان عطای خداوند و خواسته اولیاء الله یاد شده است. در این متن به بازشناسی آن زیرساخت های حیاتی در قرآن با توجه به زندگی برخی از پیامبران می پردازیم.
حضرت یوسف (علیه السلام) و نبض اقتصاد
پس از آنکه حضرت یوسف (علیه السلام) به تعبیر خواب پادشاه مصر پرداخت و زلیخا به گناه خودش اعتراف کرد و پرده از بی گناهی حضرت یوسف برداشت؛ بین حضرت و پادشاه مصر چنین گفتگویی به میان آمد: «وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُونِی بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِی فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ إِنَّكَ الْیَوْمَ لَدَیْنَا مَكِینٌ أَمِینٌ[یوسف/55و54] و پادشاه گفت: او را نزد من آورید تا وى را خاص خود كنم. پس چون با او سخن راند؛ گفت: تو امروز نزد ما با منزلت و امین هستی. (یوسف) گفت: مرا بر خزانه هاى این سرزمین بگمار كه من نگهبانى دانا هستم.»
قدرت نظامی ترس را به جان دشمن انداخته و فکر حمله را از سر آنان بیرون می کند. مسئله ای که قرآن کریم آن را نیز بیان کرده: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ[انفال/6] و هر چه در توان دارید از نیرو و اسب هاى آماده بسیج كنید تا با اینها دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] دیگرى را جز ایشان كه شما نمى شناسیدشان و خدا آنان را مى شناسد؛ بترسانید.»
در این آیه، اولین خواسته حضرت یوسف از پادشاه مصر، به دست گرفتن نبض اقتصادی آن مملکت بوده است. این پیامبر الهی با شناختی که نسبت به اوضاع مصر داشت و اهمیت آن را در پیشبرد اهداف معنوی می شناخت؛ چنین خواسته‌ای را مطرح ساخت.
توان اقتصادی، سبب قدرتمندی جهانی و توانمندی در تمام عرصه های داخلی و بین المللی می شود. اقتصادی که سراسر وابسته است؛ یک خطر جدی محسوب می شود. از این رو باید تقویت اقتصادی کشور در اولویت قرار بگیرد و مدام بر تلاش در این عرصه، افزوده شود.
حضرت داود (علیه السلام) و تقویت توان نظامی
کشورگشایی و انگیزه‌های استعماری، موهبت های خدادادی به کشورهای گوناگون و موقعیت استراتژیک آنها، همواره سبب برانگیخته شدن آتش جنگ بوده است. در چنین شرایطی، قدرت بازدارندگی و پیشگیری از حملات دشمن ضروری و جزء فعالیت های زیرساختی محسوب می‌شود.
وقتی آتش جنگ روشن شود؛ مذاکرات صلح بسیار دیربازده است و در آن هنگام تکیه بر توان نظامی حیات بخش بوده و حتی به پیشبرد مذاکرات سیاسی کمک به سزایی می کند. به علاوه آنکه قدرت نظامی ترس را به جان دشمن انداخته و فکر حمله را از سر آنان بیرون می کند. مسئله ای که قرآن کریم آن را نیز بیان کرده: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِینَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ[انفال/6] و هر چه در توان دارید از نیرو و اسب هاى آماده بسیج كنید تا با اینها دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] دیگرى را جز ایشان كه شما نمى شناسیدشان و خدا آنان را مى شناسد؛ بترسانید.»
از این رو خداوند حضرت داود (علیه السلام) را مجهز به سلاحی نظامی کرد که بی سابقه بوده و آن را سبب برتری نظامی جبهه یکتاپرستی قرار داد. آن صنعت زره سازی بود و خداوند درباره اش فرموده: «وَعَلَّمْنَاهُ صَنْعَةَ لَبُوسٍ لَكُمْ لِتُحْصِنَكُمْ مِنْ بَأْسِكُمْ فَهَلْ أَنْتُمْ شَاكِرُونَ[انبیاء/80] و به [داوود] فنّ زره [سازى] آموختیم تا شما را از [خطرات] جنگتان حفظ كند پس آیا شما سپاسگزارید.» در این آیه پیشرفت های نظامی، ارزشمند و عطایی الهی معرفی شده که باید مورد شکرگزاری قرار گیرد.
حضرت سلیمان (علیه السلام) و پیشرفت صنعتی
اگر به دست گرفتن نبض اقتصاد مورد توجه حضرت یوسف (علیه السلام) بود و تقویت توان نظامی در عصر حضرت داوود (علیه السلام) روی داد؛ حضرت سلیمان بن داود (علیه السلام) با حفظ دستاوردهای گذشته، به تقویت صنعت روی آورد. سه زیرساخت مهمی که سبب تحکیم قدرت و تقویت جبهه توحید بود. اقتصاد پویا، توان نظامی و پیشرفتهای صنعتی، زندگی توأم با آسایش، آرامش و امنیت را به ارمغان می آورد.
خداوند استفاده از فلزات را در صنعت، به حضرت سلیمان آموخت و درباره آن فرمود: «وَ لِسُلَیْمَانَ الرِّیحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَیْنَ الْقِطْرِ[سبا/12] و باد را براى سلیمان [رام كردیم] كه رفتن آن بامداد یك ماه و آمدنش شبانگاه یك ماه [راه] بود و معدن مس را براى او ذوب [و روان] گردانیدیم.» در این آیه و آیه بعد، استفاده از باد برای تولید انرژی و استفاده از فلزات در ساختمان سازی، ساخت ظروف مختلف و صنایع دستی مورد توجه قرار گرفته و نشانه برتری قوم سلیمان دانسته شده است.
جمهوری اسلامی ایران و این مفهوم قرآنی
اهتمام پیامبران و عطای الهی همواره به سوی پیشرفت و تعالی حکومت های توحیدی بوده است و انقلاب اسلامی ایران که طلایه دار حکومت های توحیدی در عصر غیبت است و برخاسته از مکتب قرآن؛ باید همواره در تکاپوی رشد و پیشرفت باشد. برافراشته شدن پرچم ایران، اعتلای مکتب توحید و تشیع است و بی سبب نبوده که از روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی، پرداختن به تقویت زیرساخت ها مورد توجه قرار گرفته و موفقیت های بی نظیری در این زمینه کسب شده است.
اقتصاد پویا، توان نظامی و پیشرفتهای صنعتی، زندگی توأم با آسایش، آرامش و امنیت را به ارمغان می آورد.
مقام معظم رهبری در سخنرانی ابتدای سال خویش برخی از آن پیشرفتهای بنیادین را یادآور شده و فرمودند: «در زمینه های زیرساختی، کارهایی در کشور شده است که حقیقتاً از نظر معیار و مقیاسی، [که] انسان با کشورهای دیگر می سنجد، بسیار بزرگ و عظیم است.» در ادامه ایشان، رشد شش برابری راه ها، بیست برابر شدن ظرفیت بندرها، سی برابر شدن تأمین آب توسط سدها، رشد چهارده برابری تولید برق و 57 برابری صادرات غیر نفتی، 30 برابر شدن تولید محصولات پتروشیمی و پانزده برابری تولیدات فولاد، افزایش 25 برابری تعداد دانشجو و پیشرفتهای نظامی را تعدادی اندک از رشد زیرساختها در ایران پس از انقلاب و از هنرهای نظام اسلامی شمردند. اللبته در ادامه بیان داشتند: «خب، ضعف هایی هم داشته‌ایم که کم نبوده؛ بنده از ضعف های فعّالیّت های مسئولین کشور -از جمله خودِ این حقیر- در سطح عموم ملّت ایران و در طول سال ها، آگاهم؛ ضعف های زیادی وجود داشته که این مربوط به مدیریّت های ما است، مربوط به حرکت عمومی نظام اسلامی نیست.»
کلام پایانی
برقراری نظام و حکومت، برپایه احکام الهی وظیفه تمام یکتاپرستان بوده و است. با مدد امدادهای الهی و به برکت خون شهدا، این وظیفه در ایران اسلامی به انجام رسیده است. حال در اجرا و جزئیات آن، اگر اشکال و ایرادی دیده می شود؛ به سبب کاستی ها در عملکرد مسئولان بوده و نمی تواند لزوم برپایی نظام اسلامی را مورد سؤال قرار دهد. امید آنکه با مدیریت جهادی و عمل حداکثری شاهد کاستی ها و گله ها هم نباشیم.
