زن واحساس

دنياى زن را دنياى عاطفه و احساس معرفى كرده‏اند و اين مسأله‏اى استكه در حيوانات ازابتداى بلوغ حضور دارد و براى انسان از ابتداى دوران حاملگى. براين مسأله دو عامل اساسى نفوذ دارند: يكى عامل زيست و جنسيت است كه به سبب آنترشحاتى ولو خفيف از هورمون غريزى پديد مى‏آيد كه بگفته عالمى هر سلول وجودى زنفرياد بر مى‏آورند كه من زنم. و ديگرى عامل تربيت كه در همه جاى جهان سعى بر ايناست دختران را از همان آغاز مادر بار آورند و مادرى همه گاه تداعى كننده عاطفه واحساس است .
اين است كه گاهى احساسات و عواطف انسان عامل اسارت و ذلت آدمىمى‏شوند و در اينجاست كه دستگاه تربيت بايد به كمك رسد و آن جنبه را در نسل تعديل وهدايت كند.
عاطفه ضرورى حيات است ولى عامل تعقل ضرورتر است تا قادر به كنترلآدمى باشد. ما در اين مسأله اندكى تأمل مى‏كنيم تا در شرح و تطابق آن با حيات فاطمه (س) مسأله نسبتاً روشن‏تر باشد.

نقش عاطفه در حیات 

نخست از نقش عواطف در زندگى ياد مى‏كنيم و از اثرات آن. بدينگونه كهمى‏يابيم عواطف زندگى را رنگ مى‏دهند و به حيات انسان تنوع مى‏بخشند و زندگى را ازحالت يك نواختى بيرون مى‏آورند. چه بسيار غم‏ها و تاثرها كه در عين نگرانى آفرينىنعمتى بحساب مى‏آيند و چه بسيارند شادى‏ها، و سرورها كه راه مرگ را بر روى آدمى سدمى‏نمايند.
عواطف به همه انواعش موج آفرينند، چه عواطف مثبت مثل عشق، نوازش،محبت، چه عواطف منفى مثل ترس و نفرت و چه عواطف خطر آفرين مثل خشم، كينه و خشونت،عواطف زمينه ساز فراز و نشيب و نوسانات در زندگى انسانند و باعث مى‏شوند آدمى در يكنواختى و يكسانى در جا نزند و نپوسد.
حاصل عواطف شور و رغبت است، پيشروى است، تندادن به خطر و از دشوارى‏ها نهراسيدن است. چه بسيارند گره‏هاى گشاده كه در سايه آناز نو بسته مى‏شوند و بر عكس. چه بسيارند انس‏ها و پيوندها كه تجديد و يا ايجادمى‏گردند و سبب مى‏شوند زندگى به روى انسان لبخندى داشته باشد.
در حيات مشتركگاهى روابط دو تن به سر نخى وصل مى‏شود ونزديك به از هم گسستن است ولى وجود عواطف وياد آورى آن سبب مى‏شود كه اين تار فيمابين از هم نگسلند و روابط شان را تيره و غيرانسانى نسازند و زندگى زن و شوهر، والدين و فرزندان از اين نمونه‏ها بسيارند.

دنياى فاطمه (س) دنيائى آميخته با تعقل و احساس است، از ديدى نمونهكامل انديشه است و از ديدى ديگر نمونه كامل عاطفه و احساس، و غلبه احساس بر او سببنمى‏شود كه از مقصدى عقلانى دور گردد. او زندگى توأم با بصيرتى براى خود برگزيده وبر آن اساس به پيش مى‏رود. زيرا مى‏داند حيات بدون بصيرت نوعى بيراهه رفتن است كهسرعت مسير در آن سبب بعد مسافت ودورى بيشتر از هدف مى‏گردد (العاقل على غير بصيرة،كالسائر على غير الطريق لا يزيده سرعة السير الا بعداً
او هم چون ديگران احساس و عاطفه دارد، لذت و نفرت رامى‏فهمد و يا وجود آن را اداراك مى‏كند ولى زندگى هوسى ندارد، احساس او هم انديشيدهاست و از خامى و ناپختگى نسبى به دور است. حيات توام با معرفت دارد كه با ايمان وباور قلبى آميخته است .
احساس فاطمه (س) در لفافه ايمان است و عقيده و پيچيدهاست به عشق و حرمت گذارى به حقيقت و اين خود حكايت دارد از درهم آميختگى عقل واحساس و غلبه عقل بر احساس، فاطمه (س) با در آميختن اين دو با يكديگر سندى مى‏سازدبراى اخلاص و وفادارى به حق، دوستدارى حقيقت، طرفدارى از علم، و به كارگيرى از آندر راه خدا. او در سايه حيات عقلى؛ خويشتن را مسؤول راه نشان دادن مى‏داند و درسايه حيات احساسى، خود را مسؤول به راه اندازى مردم وشور آفرينى در آنان براى سرعتسير در راه هدف .

حاصل چنان زندگى

حاصل چنان زندگى آميختگى قول وايمان و عمل است. او شعار مى‏دهد ولىبدنبال آن فرو نمى‏خوابد بلكه مى‏كوشد آن شعار را محقق گرداند و هم شعار او تنها برآمده از دهان نيست كه با جان همراه است. هم فرد قول وسخن است و هم انسان عمل، پسمصداق اين سرزنش قرآنى نيست كه لم تقولون ما لا تفعلون .
فاطمه (س) نيك مى‏داند كه سخنان بدون عمل فاجعه نفاق رابدنبال دارد و عمل بدون تعقل بدون كارگيرى شعور و آگاهى فاجعه ويرانى و انحطاط وسقوط را و بدين نظر اين هر دو را پوچ و بى‏ارزش مى‏شناسد.
فاطمه (س) محبت داردولى جهت‏دار، مى‏داند آن را در چه راهى به كار گيرد. دشمنى و خشم دارد ولى آن همجهت‏دار و مى‏داند آن را در چه راهى مصرف كند. او مصداق اين سخن معصوم است كه: يحبفى الله و يبغض فى الله و يسخط فى الله و يرضى فى الله
تعقل بى عاطفه نقص است و عاطفه بدون انديشه زحمت آفرين. محبت در اووجود دارد زيرا كه اساس دين بر آن استوار است (هل الدين الا الحب (اما محبت او در جهت دوستدارى خداست. والذين آمنوا اشد حبا لله
ما در همهجنبه‏هاى حيات فاطمه (س) تعقل و احساس را تواماً مى‏بينيم مواردى از آنها را ذيلانمونه مى‏آوريم تا درسى باشد براى همه انسانها بويژه براى بانوان كه حيات فاطمهگونه را مى‏طلبند و كيفيت آن را جستجو مى‏كنند.