رمز و راز ماندگاری و تداوم انقلاب اسلامی

نهضت انقلاب اسلامی، نقطه عطفی در بیداری اسلامی و همچنین الگویی برای استکبار ستیزان و آزادی خواهان جهان به حساب آمد. یکی از پرسش های مهمی که درخصوص این انقلاب قابل طرح می باشد چیستی عناصر اصلی شکل گیری و ماندگاری این انقلاب اسلامی است؟
در این نوشتار سعی داریم در زمینه برخی از شاخصه های ماندگاری که در تداوم و شکل گیری انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا نموده اند مطالبی را بیان کنیم.

ماندگاری انقلاب

بی شک یکی از زیباترین الطاف الهی، شکل گیری و شکوفایی نهضت انقلاب اسلامی ایران بوده است. در دوران پهلوی که ایران نقش ژاندارم ابرقدرتهای جهان و سرباز حلقه به گوش کشورهای استکباری را ایفا می کرد، به یکباره لطف و عنایت الهی شامل حال مرز و بومش شد، و دایره ی تقدیر و سرنوشتش به گونه ای دیگر رقم خورد، مردی الهی و مردمانی بصیر و مقاوم در سایه لطف و مدد الهی تصمیم جدیدی در خصوص آینده و سرنوشت کشورشان گرفتند، به طوری که این تصمیم نه تنها موجبات سعادت وخوشبختی خودشان بلکه زمینه سعادت نسل های بعدی را نیز فراهم نمود.
مؤلفه و شاخص های موفقیت در انقلاب اسلامی
لطف و عنایت خدای متعال بر مردم ایران

به دور از عقل و انصاف است اگر نتوانیم دست خدا را در شکل گیری، پیدایش و تداوم این انقلاب اسلامی مشاهده کنیم. انسان موحد و خدا پرست دست خدا را بالاتر از همه دستها می بیند و قدرت بی کران او را بالاترین قدرت های جهان مشاهده می کند. «یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدیهِم؛ [سوره فتح، آیه 10] دست خدا بالاى دستهایشان است».
به راستی اگر خواست و اراده الهی پشتوانه این مردم نبود چه کسی تصور می کرد این چنین انقلابی با این عظمت دراین نقطه ازجهان شکل گیرد. «وَ ما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلاَّ بُشْرى لَكُمْ وَ لِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُكُمْ بِهِ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزیزِ الْحَكیمِ؛ [آل عمران، آیه 126] و خداوند این كار را جز براى شادمانى و دلگرمى شما نكرد و نیست یارى مگر از سوى خداى پیروزمند و دانا».
در سایه لطف و کرم الهی بود که مردم این سرزمین میزبان انقلابی شدند که داعیه دار برپایی و تقویت شاخص های ناب اسلامی و قرآنی بود. به راستی که مردم آن باید قدردان و نگهبان این نعمت خداوند متعال باشند؛ چرا که این انقلاب زمینه و بستری ارزشمند برای برپایی حکومت صالحان در روی زمین خواهد بود.« وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ؛ [انبیاء، آیه 105] در «زبور» بعد از ذكر (تورات) نوشتیم: «بندگان شایسته ام وارث (حكومت) زمین خواهند شد!».
امنیت ملی هر کشور ممکن است از راه های مختلفی مورد تهدید و خدشه قرار گیرد همانند تهاجم نظامی، تحریم اقتصادی، و سیاسی، تهاجم فرهنگی و تحرکات پنهانی مانند کودتا، ولی آنچه مسلم است عنصر وحدت، همدلی و اتحاد بر اصول و ارزش ها می تواند تمام این تهدیدها را بر طرف نماید. یکی از اثرات ارزشمند وحدت و همدلی اجتماعی، آن است که توان اجتماعی را در برابر دشمنان، صدها و هزارها برابر تقویت می نماید
نقش سازنده رهبری پارسا و فرزانه

بی شک بعد از لطف و عنایت الهی نمی توان نقش سازنده ی رهبری آگاه، فقیه، پارسا، و متقی را در هدایت و شکل گیری این انقلاب اسلامی فراموش کرد.
تاریخ هیچ گاه پدری مهربان، رهبری آگاه و فرزانه که در شکل گیری این انقلاب اسلامی نقش سازنده ای داشت را فراموش نمی کند.
آموزه های قرآنی به خوبی گواه بر جایگاه و اهمیت این چنین رهبرانی در ایستادگی در برابر مستبدان دارد؛ چنان که در قرآن کریم این چنین بیان شده است: «وَ ما لَکُمْ لاتُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللّه والمُستَضعَفینَ مِنَ الرِّجالِ والنِّساءِ والوِلدنِ الَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا أَخرِجنا مِن هذِهِ القَریَةِ الظّالِمِ أَهلُها واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ وَلِیًّا واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ نَصِیرا؛ [نساء/۷۵] شما را چه شده است که در راه خدا و [در راه نجات [مردان و زنان و کودکان مستضعف نمی جنگید، آنان که می گویند: پروردگارا! ما را از این شهری که مردمش ستمگرند، بیرون بر و از جانب خود، رهبر و سرپرستی برای ما قرار ده و از سوی خودت، برای ما یاوری تعیین فرما».
همان طور که از آیه به خوبی قابل استفاده است مستضعفان برای نجات از جور و ستم حکومت طاغوتی زمان خود از خداوند متعال در خواست رهبری شایسته و توانا را می نمایند: «واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ وَلِیًّا واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ نَصِیرا؛ [نساء/۷۵] از جانب خود، رهبر و سرپرستی برای ما قرار ده و از سوی خودت، برای ما یاوری تعیین فرما».
عنصر سازنده همدلی و هم زبانی و اتحاد ملی

از جمله عناصر قرآنی که نقش غیر قابل انکاری در پیدایش و تداوم این انقلاب اسلامی داشته موضوع همدلی، هم زبانی و اتحاد ملی ایران اسلامی است.
از همان ابتدای شکل گیری این انقلاب، همه ی مردم بر سر آرمان های قرآنی و اسلامی با یکدیگر هم فکر و هم صدا بودند؛ از این رو با حفظ اتحاد و هم بستگی هرگونه فتنه و برنامه استکبار جهانی را از پیش روی بر داشتند. این عنصر سازنده نه تنها در شکل گیری انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا نموده، بلکه در ادامه آن نیز بسیار لازم و ضروری بوده است، چرا که هر گونه خلل و کاستی در این عنصر ارزشمند می تواند پایه های ارزشیمند این انقلاب الهی را در معرض تهدید قرار داده و موجبات تسلط و نفوذ فتنه گران را فراهم نماید. «وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِیحُكُمْ؛ [الانفال، آیه 46] و با یکدیگر به نزاع بر مخیزید که، ناتوان شوید و مهابت و قوت شما برود».
مستضعفان برای نجات از جور و ستم حکومت طاغوتی زمان خود از خداوند متعال در خواست رهبری شایسته و توانا را می نمایند: «واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ وَلِیًّا واجعَل لَنا مِن لَدُنکَ نَصِیرا؛[نساء/۷۵] از جانب خود، رهبر و سرپرستی برای ما قرار ده و از سوی خودت، برای ما یاوری تعیین فرما».

با نگاهی اجمالی در آموزه های اسلامی به خوبی می توان اهمیت و ارزش این شاخص دینی را مشاهده کرد آیات و روایات فراوانی در منابع اسلامی افراد را به این اصل مهم دعوت نموده است از جمله اینکه خداوند متعال می فرماید: «وَ الْمؤمنونَ وَ الْمؤمناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ؛ [توبه، آیه 71] و مردان و زنان باایمان، دوستان یكدیگرند».
امنیت ملی هر کشور ممکن است از راه های مختلفی مورد تهدید و خدشه قرار گیرد همانند تهاجم نظامی، تحریم اقتصادی، و سیاسی، تهاجم فرهنگی و تحرکات پنهانی مانند کودتا، ولی آنچه مسلم است عنصر وحدت، همدلی و اتحاد بر اصول و ارزش ها می تواند تمام این تهدیدها را بر طرف نماید. یکی از اثرات ارزشمند وحدت و همدلی اجتماعی، آن است که توان اجتماعی را در برابر دشمنان، صدها و هزارها برابر تقویت می نماید. (نسیم همدلی، ص99)
نقش بصیرت، و اخلاص در حفظ و نگهداری انقلاب اسلامی

بصیرت و خود آگاهی از جمله واژه های کلیدی است که در فرهنگ اسلامی از جایگاه ممتازی برخوردار است. آیات و روایات فراوانی افراد را به بهره گیری هر چه تمام تر از این شاخص موفقیت دعوت نموده است. «قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِیَ فَعَلَیْها وَ ما أَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفیظٍ» [سوره انعام، آیه104].
با اندک توجهی در نیات خالص و پاک مردم انقلابی به خوبی می توان یکرنگی، خدایی بودن و بصیرت را مشاهده کرد. عدم منفعت طلبی و خود محوری در مسیر شکوفایی انقلاب اسلامی در بین انقلابیون به خوبی نمایان است.
هر چند که نمی توان وجود برخی عناصر وابسته به دنیا را نیز انکار کرد، ولی آنچه مسلم است قاطبه مردم با نیت خدایی پا در میدان انقلاب و شهادت گذاشته بودند و با بصیرت و آگاهی تمام، مسیر جدید خود را برای زندگی انتخاب نموده بودند.
استقامت و پایداری

از جمله گزینه های ارزشمندی که در شکل گیری و شکوفایی انقلاب اسلامی از ابتدا تاکنون نقش اساسی ایفا نموده، ایستادگی و مقاومت غیر قابل توصیف امت اسلامی ایران است.
دشمنان این شجره طیبه از بدو شکل گیری آن از هیچ گونه ترفند و فتنه ای کوتاهی ننموده، از کودتا گرفته تا تحمیل جنگ نا برابر، ترور و قتل های ناجوانمردانه، و هجمه و فشارهای سخت فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی، ولی آنچه مسلم است این دشمن بود که از این همه عداوت به ستوه آمده و در نهایت خسته شد.
سربلندی امت اسلامی از آزمون های سخت اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی گویای این است که ایشان ذره ای از آرمان های مقدس خود عقب ننشسته اند و از استقامت و پایداریشان در برابر دشمنان کاسته نشده است؛ چرا که ایشان فرهنگ استقامت و پایداری را از آموزه های دینی و قرآنی خود به یادگار دارند. «إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتی كُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ [فصلت، آیه30] همانا كسانى كه گفتند: پروردگار ما خداى یكتاست آنگاه [بر آن ] پایدارى نمودند، فرشتگان بر آنان فرو مى آیند [و گویند] كه مترسید و اندوه مدارید و شما را مژده باد به آن بهشتى كه نوید داده مى شدید».
سخن پایانی و نتیجه گیری

هر چند در این نوشتار به پنج شاخص و مؤلفه ی تأثیر گذار در شکل گیری و شکوفایی انقلاب اسلامی اشاره شد. ولی از آنجایی که آموزه های اسلامی مملو از راهکای مهم دینی و اجتماعی است نمی توان عوامل دیگر را نیز در تقویت و شکوفایی انقلاب اسلامی بی تأثیر دانست.