نرم شدن غضروف یا کندرومالاسی کشکک چیست و چه علائمی دارد
 کندرومالاسی کشکک Chondromalacia patella شایعترین علت درد مزمن زانو است. این بیماری در واقع نوعی نرم شدن غضروف کشکک است و علت این نرم شدن در اکثر اوقات حرکت نامتعادل کشکک روی مفصل زانو، رفتار نامناسب با زانو در حین فعالیت های بدنی یا ورزشی، ضربه و یا ضعف عضلات ران است.

آناتومی مفصل زانو
زانو بزرگترین مفصل بدن است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل شده است. قسمت پایینی استخوان ران، قسمت بالایی استخوان ساق و استخوان کشکک. قسمت انتهای پایینی استخوان ران روی ساق حرکات لولایی دارد و کشکک در فرورفتگی شیار مانند پهنی که در جلوی انتهای پایینی استخوان ران قرار دارد میتواند به طرف بالا و پایین حرکت کند. سطح پشتی کشکک و سطح جلویی انتهای پایینی استخوان ران پوشیده از غضروف هستند و این پوشش غضروفی اجازه میدهد تا کشکک بتواند به راحتی روی این شیار به بالا و پایین حرکت کند. مفصل بین کشکک و انتهایی پایینی و قدامی ران را مفصل پاتلوفمورال Patellofemoral joint میگویند.

درد سنگین خفیف در پشت کشکک زانو و درد جلوی زانو از رایج‌ترین علائم نرمی کشک زانو یا کندرومالاسی این مفصل به شمار می‌رود. بالا و پایین رفتن از پله‌ها موجب تشدید این درد می‌شود و تغییر موقعیت پس از نشستن در یک حالت به مدت طولانی درد زانو را شعله‌ور می‌سازد؛ برای مثال ممکن است برخاستن از روی صندلی پس از مشاهده فیلم یا پیاده شدن از ماشین یا هواپیما پس از یک سفر طولانی با توجه به خشک شدن مفصل دردناک باشد.

نرمی کشکک زانو باعث “گیر کردن” مفصل زانو نیز می‌شود، به این معنی که بیمار به طور کاملاً ناگهانی به سختی می‌تواند زانو را بیش از یک حد مشخص حرکت دهد یا این که زانو تحمل وزن بدن را ندارد و به یک‌باره خم می‌شود. این علائم معمولاً زمانی بروز می‌یابند که بیمار زانو را به دفعات، به خصوص هنگام پایین آمدن از پله‌ها، خم کند. زانو درد در بعضی از موارد با تورم نیز همراه است. کندرومالاسی یا نرمی غضروف کشکک زانو با صدا دادن زانو یا احساس سایش هنگام حرکت کردن این مفصل همراه است؛ البته هر صدا دادنی زمان خم کردن زانو به این معنا نیست که غضروف آسیب دیده است.

 علت و علل نرمی کشکک زانو
انواع گوناگون اختلال‌ها و صدمه‌های مفصلی باعث نرمی کشکک زانو می‌شوند. نرمی غضروف کشکک زانو معمولاً از صدمه دیدن زانو، استفاده بیش از حد از زانو و از بین رفتن هم‌ترازی عضله‌ها و استخوان‌های اطراف مفصل زانو ناشی می‌شود.

علت‌ نرمی کشکک زانو عبارت‌اند از:
ضربه دیدن یا تروما، به ویژه دررفتگی زانو، لقی، شکستگیو یا جابجایی کشکک زانو
نامتعادل بودن عضله‌های اطراف زانو (ضعیف‌تر بودن بعضی عضله‌ها نسبت به بقیه)
استفاده بیش از اندازه (خم کردن یا چرخاندن مکرر) مفصل زانو به ویژه هنگام ورزش کردن
هم‌تراز نبودن عضله‌ها و استخوان‌های نزدیک مفصل زانو
صدمه دیدن مینیسک مانند پارگی مینیسک زانو (غضروف C شکل داخل مفصل زانو)
استئوآرتریت (این بیماری در صورت درمان نشدن منجر به ساییدگی کشکک زانو می شود.) یا آرتریت روماتوئید
عفونت مفصل زانو
خونریزی‌های مکرر داخل مفصل زانو
تزریق چندباره‌ی داروهای استروئیدی داخل زانو
کندرومالاسی در میان افراد بالغ جوان بیش از دیگر گروه‌های سنی رواج دارد و دوندگان، اسکی‌بازان، بازیکنان فوتبال، دوچرخه سواران و ورزشکاران دیگری مستعد ابتلا به این بیماری هستند که فشار زیادی به زانوی خود وارد می‌کنند. ضمناً کارگرانی، مانند قالی‌بافان، کاشی‌کاران و سازندگان کف ساختمان، که شغل‌شان زانو زدن طولانی مدت را ایجاب می‌کند به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا خواهند شد.

 تشخیص نرمی کشکک زانو
پزشک معممولا برای درمان نرمی غضروف زانو با بررسی علایم بیمار و یا با انجام معاینه (بررسی حرکت کشکک زانو و فشار وارد کردن بر آن) نرمی غضروف کشکک زانو را تشخیص می دهد. تصویربرداری با اشعه ایکس معمولا کندرومالاسی را نشان نمی دهند،گاهی از ام آر ای برای تایید تشخیص نرمی کشکک زانو استفاده می شود.

 جلوگیری نرمی کشکک زانو
به منظور کاهش احتمال ابتلا به نرمی غضروف کشکک زانو یا کندرومالاسی، مراحل زیر را انجام دهید:

وزن مناسبی را داشته باشد تا فشار کمتری بر زانوهای شما وارد شود
قبل از ورزش کردن یا انجام فعالیت فیزیکی به خوبی بدن خود را گرم کنید
با انجام حرکات ورزشی مخصوص تقویت عضلات چهار سر ران، عضله ساق پا و عضلات همسترینگ استحکام بدن خود را افزایش دهید
برای ورزش کردن از کفش مناسب استفاده کنید. برای کمک به اصلاح عدم انطباق کشکک زانو به ارتز و پد زانو نیاز پیدا خواهید کرد.
به آهستگی فعالیت های خود را افزایش دهید تا از وارد شدن فشار بر زانو جلوگیری کنید
برای هر ورزش از شیوه و تکنیک مناسب استفاده کنید
علاوه بر موارد بالا می توان با جلوگیری از علت های بوجود آمدن کندرومالاسی مانند جابه جایی کشک زانو، دررفتگی زانو، لقی و شکستگی کشکک زانو و… از بیماری نرمی کشکک زانو پیشگیری کرد.
درمان نرمی کشکک زانو معمولا با روش های بدون جراحی مانند ورزش، فیزیوتراپی، زانو بند طبی، درمان گیاهی و طب سنتی (به منظور کاهش درد) و… انجام می شود و تنها برای تعداد محدودی از بیماران که به روش های درمان بدون جراحی پاسخ نداده اند جراحی تجویز می شود. در صورت بروز علائم نرمی غضروف زانو ذکر شد در زانو بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بهترین درمان قطعی نرمی غضروف کشکک زانو را برایتان تجویز کند.

 —————————————————————————-

درمان نرمی کشکک زانو
در کلینیک تخصصی زانو درد، برای درمان بیماری نرمی غضروف زانو ، ابتدا علت بیماری را بررسی می کنیم و سپس یک برنامه درمانی مناسب برای آن توصیه می کنیم. اغلب موارد خفیف تا متوسط نرمی کشکک زانو را می توان با روش های درمانی محافظه کارانه ای که در این کلینیک ارائه می شود، درمان کرد. اکثر مبتلایان به کندرومالاسی که به این کلینیک مراجعه نموده اند با بکار بردن برنامه توانبخشی، درمان شده اند.درمان این بیماری شامل دارو، برنامه ورزشی مخصوص، فیزیوتراپی، کفی، زانوبند طبی مخصوص و تزریق اوزون یا prp باشد. این روش های درمانی در ادامه توضیح داده می شوند.

دارو

یکی از گزینه های موثر برای درمان نرمی کشکک زانو، مصرف داروهای ضد التهابی است. این داروها باعث کاهش التهاب و درد و بهبودی بیماری می شوند. در بعضی موارد که مسکن های غیر تجویزی علائم را کاهش ندهند، داروهای قوی تری برای رفع علت نرمی غضروف زانو تجویز می­شود و میزان مصرف آن کنترل می شود تا بیمار مقدار بهینه ای از دارو را مصرف نماید.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی مخصوص سندرم نرمی غضروف زانو برای تسریع فرآیند بهبودی و تضمین نتایج بهینه ضروری است. در کلینیک تخصصی زانو درد، هدف اولیه فیزیوتراپی نرمی کشکک زانو کاهش التهاب و درد می باشد. فیزیوتراپیست از روش هایی مانند اولتراسوند (فراصوت) برای کاهش درد و التهاب استفاده می کند. ماساژ مخصوص عضله چهار سر ران نیز موثر است. وقتی درد و التهاب اولیه برطرف شد، فیزیوتراپیست بر بهبود انعطاف پذیری، استحکام و هم ترازی دور مفصل زانو تمرکز می کند.

وقتی زانو و عضلات لگن شما استحکام کافی پیدا کردند، فیزیوتراپیست از حرکات ورزشی پیشرفته­ای استفاده می کند، که با سرعت بیشتری به تقویت عضلات کمک می کنند. فیزیوتراپیست به عنوان بخشی از برنامه درمان کندرومالاسی از درمان های دستی برای متحرک سازی کاسه زانو و بهبودی انعطاف پذیری آن در صورت سفت بودن، استفاده می کند.

برنامه ورزشی

یکی از بخش های مهم برنامه درمانی نرمی کشکک زانو استحکام عضله چهار سر ران است، زیرا این عضله نقش مهمی در حرکت کشکک زانو دارد. کشش عضله پهن خارجی (واستوس لترالیس) و استحکام عضله پهن داخلی (واستوس مدیالیس) اغلب توصیه می شود. متخصصین ما در کلینیک تخصصی زانو درد برنامه ورزشی مخصوصی را برای هر بیمار با توجه به نیازهای فردی او ارائه می کند.

اوزون درمانی

روش درمان کندرومالاسی با استفاده از تزریق ازون برای انواع مشکلات زانو مفید و موثر می باشد. این روش درمانی باعث بهبود جریان خون در بافت آسیب دیده می شود و بدین ترتیب با فراهم کرد مواد مغذی در بافت، باعث تسریع در بهبودی و رفع درد و التهاب می شود. در این روش ترکیبی از اوزون، پروکائین و ویتامین بی ۱۲ و مواد دیگر به بافت آسیب دیده زانو تزریق می شود، و باعث از بین رفتن تورم می شود و رسوبات فیبری را تحریک می کند، تا باعث شود سلول ها با استفاده از این رسوبات، بافت آسیب دیده را ترمیم کنند. تزریق ازن باید هر ۱ الی ۲ هفته یکبار تکرار شود، بیماران پس از یک الی دو جلسه درمانی به بهبودی و نتایج دلخواه (تسکین زانو درد و از بین رفتن تورم) می رسند.

تزریق PRP

تزریق PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت، یکی از روش های درمانی موثر در درمان نرمی کشکک زانو می باشد. در این روش با استفاده از خون بیمار، پلاکت های تغلیظ شده را می گیرند. به دلیل اینکه پلاسمای غنی از پلاکت، حاوی فاکتورهای رشد است، باعث تسریع در روند بهبودی می شوند.

هدف از تزریق پی آر پی درمان آسیب دیدگی توسط بدن می باشد، این روش نه تنها منجر به رفع علایم از جمله درمان زانو درد می شود، بلکه باعث بهبودی نیز می شود. تاثیر این روش تا حدی است که گاهی لزوم استفاده از دارو و جراحی را برای بیمار از بین می رود. این روش برای درمان درد زانو ناشی از آسیب دیدگی های تاندون، رباط، غضروف و استخوان های زانو و همچنین در موارد ابتلا به آرتریت مورد استفاده قرار می گیرد.

ابتدا مقدار کمی خون از بیمار گرفته می شود، سپس با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ در سرعت بالا چرخانده می شود، تا بدین ترتیب پلاکت ها تغلیظ شوند. سپس مایع حاصل دور کشکک زانو و یا در نزدیکی آن تزریق می شود. غلظت فاکتورهای رشد با این روش ۳ الی ۵ برابر بیشتر از حالت نرمال خون می شوند.

با توجه به نوع آسیب دیدگی و واکنش اولیه بیمار به درمان، پزشک یک الی چند مرحله تزریق پی آر پی را تجویز می کند. هنگام تزریق پزشک از تصویربرداری با اشعه ایکس و یا اولتراسوند برای پیدا کردن محل دقیق تزریق استفاده می کند. این روش عوارض جانبی ندارد، زیرا پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار گرفته می شود و درصد احتمال واکنش بدن به آن صفر می باشد.

زانو بند طبی

بستن یک زانوبند طبی به شکل نوار در زیر کاسه زانو به رفع فشار از مفصل و در نتیجه کاهش شدید درد کمک می کند. این نوارها به راحتی قابل استفاده و بسیار موثر هستند. زانو بند طبی باعث ثابت ماندن زانو در طول توانبخشی می شود. بریس ثابت نگه داشتن کشکک زانو باعث اعمال فشار یکنواخت می شود، که به هدایت کشکک زانو و بهبود نحوه حرکت آن کمک می کند. زانوبندهای بند دار بر تاندون زیر کاسه زانو فشار خفیفی را اعمال می کنند تا به تسکین درد و بهبود ثبات زانو کمک کنند.

کفی و کفش طبی

کفی های طبی باعث محافظت از قوس پا می شوند و بدین ترتیب از چرخش شدید پا به سمت داخل، افزایش زاویه Q (معیاری برای اندازه گیری انحراف در راستای اندامهای تحتانی) جلوگیری می کنند. از اینرو باعث بهبود دامنه حرکتی کشکک زانو و کاهش نیروهای پیچشی وارد بر بافت های همبند می شود.یک کفی خوش ساخت همچنین به جذب ضربه که به پاشه پا وارد می شود کمک می­کند.

بیماری نرمی غضروف زانو اغلب در بین جوانان و ورزشکاران بروز می یابد. اپر چه این بیماری دردناک بوده و مانع از حرکت عادی زانو می شود، اما می توان با روش های درمان محافضه کارانه مانند فیزیوتراپی، ورزش و…. این بیماری را درمان نمود. توجه داشته باشید اگر علائم ذکر شده در مقاله را دارید، به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع کندرومالاسی، بهترین درمان را برایتان تجویز نماید و بدین ترتیب بتوانید از عوارض آن مصون بمانید.برای درمان نرمی غضروف کشکک زانو روش های دیگری ازجمله ماساژدرمانی، لیزردرمانی و … نیز وجود دارد.

 —————————————————————————-

 مجله اینترنتی دلگرم