آیا مصرف خودسرانه مولتی ویتامین ها عوارض دارد و در آزمایش های پزشکی مشخص میشود؟
مصرف هر ماده ی غذایی و مغذی اگر خارج از میزان نیاز بدن باشد بله ضرر دارد، مکمل های مولتی ویتامین ها هم از این قاعده مستثی نیستند. ویتامین ها ترکیباتی آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ی ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می شود و به بیماری های مختلف می انجامد.

خوب است بدانید که بیشتر ویتامین ها از منابع اصلی طبیعی استخراج می شوند و اگر هر فردی در برنامه غذایی خود هرم غذایی را رعایت کند، به اندازه کافی به بدن خود ویتامین می رساند مگر این که به دلیل عدم جذب بدن و یا بیماری که نیاز بدن به ویتامین ها را بیشتر می کند فرد مجبور به استفاده از مکمل های ویتامینی شود؛ درغیر این صورت مصرف خودسرانه ویتامین ها نه تنها برای سلامتی مطلوب نیست گاهی عوارض جبران ناپذیری نیز در پی خواهد داشت.

بسیاری از ویتامین ها قابل ذخیره شدن در بدن نیستند؛ از این رو می توان گفت که بدن ویتامین های افزون بر نیاز خود را به راحتی دفع می کند و فقط در اینجا ضرر مالی نصیب مصرف کننده شده است اما احتمال مسمومیت در صورت مصرف مکمل های مولتی ویتامین نیز وجود دارد زیرا ویتامین های محلول در چربی موجود در این مکمل ها در بافت های بدن باقی می ماند و علاوه بر مسمومیت ممکن است به ریزش مو، کاهش وزن و مشکلات پوستی منتهی شود.

متأسفانه هم اکنون انواع مولتی ویتامین ها به وفور در جامعه یافت می شود، به طور مثال به بهانه سودمند بودن ویتامین E افراد مختلف به مصرف آن مبادرت می ورزند درحالی که نیاز خود به این ویتامین را با خوردن 2 عدد گردو در روز و دو وعده ماهی در هفته می توانند تأمین کنند.
ویتامین ها ترکیباتی آلی هستند که به مقدار خیلی جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن و رشد و نمو و تندرستی ضرورت دارند. تغذیه ی ناقص و رژیم غذایی نامناسب سبب کمبود یا فقدان یک یا چند ویتامین می شود و به بیماری های مختلف می انجامد.

پس افراد عادی در شرایط معمولی با تغذیه ی سالم و متنوع نیازی به این مکمل ندارند، تنها در صورت انجام آزمایش ها و تأیید کمبود ماده معدنی یا ویتامینی خاص در بدن، مصرف این نوع مکمل تجویز می شود.

در ادامه عوارض مصرف زیاد چند ویتامین و ماده ی معدنی را برایتان آورده ام:

ویتامین آ: در حالی که کمبود ویتامین A معمولاً نادر است اما در عوض جذب و مصرف بیش از اندازه ی این ویتامین بیشتر دیده می شود. زیاده روی در مصرف این ویتامین باعث ذخیره ی زیاد و بیش از حد ویتامین A در بدن می شود. مازاد این ویتامین در بدن نیز امکان دارد باعث بروز خطراتی چون بیماری های مادرزادی، ناهنجاری و اختلالات مربوط به کبد، کاهش تراکم استخوانی که منجر به پوکی استخوان می شود، ریزش مو، رشد استخوانی ناهماهنگ، خشکی بیش از حد پوست و اختلالات سیستم عصبی مرکزی می شود.

ویتامین ای: گفته می شود ویتامین E یک آنتی اکسیدان است که از سلول ها در برابر مولکول هایی به نام رادیکال های آزاد محافظت می کند؛ اما محققان آمریکایی حدس می زنند که ویتامین E در دوزهای بالا می تواند به عنوان یک اکسیدکننده نیز عمل کند و باعث اکسیداسیون شود و در نتیجه به سلول ها آسیب بزند. یک مطالعه نشان داد مصرف 400 میلی گرم ویتامین E در روز در طولانی مدت خطر ابتلا به سرطان ریه را 28 درصد افزایش می دهد و همچنین مطالعه ی دیگری نشان داد استفاده بیش از حد مکمل های ویتامین E می تواند خطر ابتلا به سکته را نزدیک به 20 درصد افزایش دهد.

ویتامین د: استفاده از قرص و آمپول ویتامین D با میزان بالا و به طور مکرر، می تواند عوارضی از قبیل رسوب کلسیم در بافت های نرم مانند کلیه ها، ریه ها، قلب و گوش ایجاد نماید که در کلیه ها موجب بروز سنگ کلیه، در ریه ها و قلب باعث عوارض ریوی و قلبی، و در گوش به اختلالات شنوایی و کری منجر می شود. همچنین عوارض دیگری مانند سردرد، تهوع، استفراغ، ضعف، تشنگی زیاد، افزایش حجم ادرار، یبوست، تأخیر در رشد در شیرخواران، اختلالات گوارشی و شکنندگی استخوان ایجاد می شود.
در ضمن در آزمایشات پزشکی هم کمبود و هم زیادبود ویتامین ها و املاح را می توان بررسی نمود.