حجت الاسلام والمسلمین حبیب الله فرحزاد از کارشناسان حوزه دین هستند. ایشان در حوزه از محضر اساتید برجسته همچون: آیات عظام نجفی مرعشی، بهجت، بهاء الدینی، مکارم شیرازی بهره بردند. همچنین از محضر معلم اخلاق حاج اسماعیل دولابی نیز بهره برده اند. ایشان تالیفاتی از جمله: کتاب محبت و رحمت (سیره رسول گرامی اسلام )، کتاب آوای محبت (سیری در فضائل و آثار صلوات) و کتاب محبت به زنان و کودکان دارند. حجت الاسلام فرحزاد از سال 90 جزء کارشناسان برنامه زنده سمت خدا می باشند.
به مناسبت فرارسیدن ماه شعبان، تبیان با حجت الاسلام فرحزاد در موضوع صلوات و آثار و برکات آن مصاحبه ای اختصاصی با ایشان انجام داد که به علت طولانی بودن در چند قسمت تقدیم حضور مخاطبان گرامی می شود.
از اعمال همه ی ایام ذکر شریف صلوات است ولی در ماه شعبان که ماه پیغمبر خدا است و نیز ماه رمضان که پیغمبر خودشان سفارش فرموده اند، این دو ماه زیاد گفتن این ذکر بسیار توصیه شده است.
در همه ی ایام که زمان و مکان نمی شناسد، گفتن این ذکر سفارش شده است خصوصاً مناسبت های مهم، شب های قدر، مکان های مقدس، مخصوصاً شب و روز جمعه که امام صادق(علیه السلام) فرمودند: در میان اعمال شب و روز جمعه عملی افضل تر از صلوات بر محمد و آل محمد صلوات الله علیهم نیست.
در ماه شعبان هم از امام سجاد (علیه السلام) صلواتی در ظهرهای ماه شعبان نقل شده که در شب نیمه شعبان هم سفارش شده که بند بند آن با صلوات شروع می شود؛
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسَالَةِ … و یک بندش هم در مورد خود صلوات است: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلاةً كَثِیرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضًى؛ یعنی صلوات زیاد باعث خشنودی پیغمبر و آل پیغمبر است وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَ قَضَاءً بِحَوْلٍ مِنْكَ وَ قُوَّةٍ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ؛ و این کثرت و مداومت صلوات باعث ادا شدن حق پیغمبر و آل پیغمبر می شود البته به حول و قوه رب العالمین.
انواع و اقسام صلوات ها در کتب دعا آمده ولی روان ترین و ساده ترین صلوات ها اللهم صل علی محمد وآل محمد اگر هم بگویند؛ ربّ صل علی محمد وآل محمد مشکل نیست اما کلمه الله جامع تر است؛ رب یک صف خاص است اما الله بالاتر است
امیدواریم که در همه ی ایام خصوصاً ماه شعبان که ماه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است می طلبد که بیشتر این ذکر را مداومت داشته باشیم.
ریشه ی صلوات کجا است و بنیان گزار صلوات چه کسی است؟
ما معتقدیم که طبق روایات، اولین مخلوقی که خدای متعال خلق فرموده پیغمبر عظیم الشأن علیه و آلهم السلام است و بعد هم آل پیغمبر، اهل بیت پیغمبر علیهم السلام هستند، و لذا تمام فیوضاتی که به ما سوی الله می رسد، به فرشتگان، به انبیاء و به موجودات عالم از طریق پیغمبر و آل پیغمبر صلی الله علیهم و آلهم اجمعین است و لذا صلوات ریشه ای دارد از اصل خلقت که تمام موجودات عالم سر سفره پیغمبر و آل پیغمبر هستند.
صلوات یعنی اینکه ما از خدا درخواست می کنیم لطف و رحمت و عنایت خدا به پیغمبر که سرحلقه و سرچشمه همه ی انبیاء و اولیاء و اوصیاء و همه موجودات عالم است برسد.
صلوات، کار خداوند و امر خداوند است و دستور قرآنی است و در روایت داریم همه ی انبیاء الهی به امتشان این دستور را می دادند.
اولین صلوات از خود خداوند است. ما در قرآن، در همه جای قرآن «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا» اول آیه است، فقط یک مورد خطاب به مومنین در وسط آیه آمده و آن هم آیه صلوات است.
در این آیه صلوات خدای بزرگ قبل از اینکه فرمان صلوات را به مؤمنان بفرماید، مقدمه ی این را می فرماید: إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ؛ یعنی خدا و ملائکه که همگی نیروها و کارگزاران الهی هستند کارشان صلوات است.
متأسفانه بعضی از مذاهب اسلامی “آل” را اضافه نمی کنند که اتفاقاً هم در منابع اهل سنت و هم در منابع شیعه روایات فراوان داریم که پیغمبر (صلی الله علیه و آله)فرمود: صلوات ابتر و منقطع برای من نفرستید، یعنی اسم من را بیاورید و آل را نیاورید
کار خدا صلوات است یعنی چه؟!
یعنی خداوند دائم لطف و عنایت و رحمتش را بر حبیبش نازل می کند و ملائکه هم درخواست درود و رحمت و لطف الهی را دارند. یُصلون: یعنی همیشه و دائم - (فعل مضارع علامت دوام کاری است) بعد می فرماید: مومنین شما هم با خدا و ملائکه و عالم هستی هم نوا شوید و تخلّق به اخلاق الهی پیدا کنید و با عالم یگانه شده و این صلوات را تکرار کنید همان جوری که آنها تکرار می کنند.
صلوات باید با همه ی وجود ما عجین شود، به قول یکی از بزرگان فرمودند: کار مخلوق با کار خالق فرق می کند ولی بعضی از کارها است که خدا و خلق در آن شریک هستند، یکی از آنها صلوات است.
کار خدا صلوات است، کار ملائکه صلوات است، یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا؛ شما هم بیائید هم نوا با خدا و ملائکه شوید؛ صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما.
صلوات کامل چگونه صلواتی است و آیا در مقابلش، صلوات ناقص سندیتی دارد؟
انواع و اقسام صلوات ها در مفاتیح است و هم در مناسبت ها آمده، در اعمال شب و روز جمعه هم آمده، کتاب هایی درباره فضیلت صلوات نوشته شده، ما کم موضوعی داریم که روایات آن موضوع به اندازه یک کتاب بشوند.
یکی از بهترین کتاب هایی که در فضیلت صلوات نوشته شده است، “شرح فضائل صلوات از مرحوم آیت الله اردکانی” از علمای یک یا دو قرن قبل است که هم خلاصه و هم مفصل آن چاپ شده است.
روایاتی را هم بنده خود جمع آوری کرده ام به نام “آوای محبت” روایات صلوات را آورده ایم.
به مفاتیح و کتب دعا که عزیزان مراجعه بفرمایند، کیفیت صلوات های متفاوت آمده است؛ صلوات بر 14معصوم، صلوات عامه، صلوات خاصه، صلوات الله و صلوات ملائکته و انبیائه و جمیع خلقه علی محمد وآل محمد، اللهم صل علی محمد و اهل بیته، در روز عرفه یک صلوات کامل داریم به مفاتیح الجنان مراجعه بفرمائید که کوتاه است و فرمود: این صلوات را اگر کسی بگوید، دل پیغمبر را شادمان و مسرور کرده؛ اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطای وَ یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ وَ یا اَرْحَمَ مَنِ سْتَرْحِمَ …
انواع و اقسام صلوات ها در کتب دعا آمده ولی روان ترین و ساده ترین صلوات ها اللهم صل علی محمد وآل محمد اگر هم بگویند؛ ربّ صل علی محمد وآل محمد مشکل نیست اما کلمه الله جامع تر است؛ رب یک صف خاص است اما الله بالاتر است.
امام صادق(علیه السلام) فرمودند: در میان اعمال شب و روز جمعه عملی افضل تر از صلوات بر محمد و آل محمد (صلوات الله علیهم) نیست
همین صلواتی که معمول است و همه می فرستند، چکیده و خلاصه صلوات ها است و آثار و برکات همه ی آنها را دارد.
نکته ای که عزیزان باید توجه داشته باشند این است که متأسفانه بعضی از مذاهب اسلامی “آل” را اضافه نمی کنند که اتفاقاً هم در منابع اهل سنت و هم در منابع شیعه روایات فراوان داریم که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: صلوات ابتر و منقطع برای من نفرستید، یعنی اسم من را بیاورید و آل را نیاورید.
متأسفانه بعضی اسم اصحاب را می آورند اما اسم آل را نمی آورند، حتی در روایات است که ملائکه کسانی که در صلواتشان “آل” را حذف می کنند لعنت می کنند، یا دعای کسانی که اسم پیغمبر را می آورند و آل را اضافه نمی کنند مستجاب نمی شود.
در منابع شیعی و سنی تأکید شده که حتماً هر کسی بر پیغمبر درود می فرستد، آل پیغمبر و اهل بیت علیهم السلام را هم بیاورد چرا که آن ها از هم جدا نیستند … یا بگوید: اللهم صل علی محمد وآل محمد یا صل علی محمد و اهل بیته.
که این آل و اهل بیت را باید حتماً ضمیمه کرد والا مورد لعن و نفرین ملائکه می شود.