افطار و سحری از دیدگاه طب سنتی
ماه مبارک رمضان که فرا می رسد، یکی از داغ ترین بحث های تغذیه ای این است که چه بخوریم و چه نخوریم؟ طب سنتی نیز برای این که این ماه را به سلامت سپری کنیم و بتوانیم نهایت استفاده از آن را ببریم راهکارهایی ارائه داده است که قسمتی از آن را آورده ایم.
فرآوری: مریم مرادیان نیری - بخش تغذیه و آشپزی تبیان
افطاری
روزه را چطور باز کنیم؟
از نیم ساعت پیش از افطار، کمی از چهار مغز بادام، گردو، فندق و پسته، به اندازه یک قاشق غذاخوری بکوبید (طوری که پودر نشود) و آن را در یک لیوان شیر داغ بخیسانید و مخلوط را با کمی شکر یا عسل شیرین کنید یا یکی، دو خرمای بدون هسته به آن اضافه کنید. در زمان افطار ابتدا خرما میل کنید و سپس مخلوط را هم بزنید و قاشق قاشق با کمی نان برشته شده، بخورید. یادتان باشد اگر خواستید خوراک دیگری بخورید، دست کم با یک ساعت فاصله بخورید.
افطار در طب سنتی
به دلیل تغییرات در سیستم گوارش، عصبی و غدد در ماه رمضان باید از خوردن غذاهای غلیظ و سنگین پرهیز کرد و افطار را با خوردن آب جوش، سوپ و آش آغاز کرد.
در ماه مبارک رمضان به دلیل تغییر الگوی خواب، تغییر در سیستم غدد و تغییرات عصبی شاهد تغییراتی در سیستم کل بدن هستیم و سیستم گوارش بیشترین تأثیر را از این تغییرات می گیرد.
حرارت معده بر اثر گرسنگی و تشنگی بالا می رود در نتیجه بعضی از موارد رطوبتی به معده باز می گردد در کنار آن ترشح صفرا افزایش می یابد و گاهی با سوزش در ناحیه ابتدای معده همراه می شود.
به دلیل تغییرات در سیستم گوارش، عصبی و غدد در ماه رمضان باید از خوردن غذاهای غلیظ و سنگین پرهیز کرد و افطار را با خوردن آب جوش، سوپ و آش آغاز کرد
بنابراین بهتر است در ماه رمضان از غذاهایی که دیرهضم هستند پرهیز شود این غذاهای دیرهضم شامل حبوبات و غلات مثل جو، گندم، لوبیا و عدس است و غذاهایی که سریع هضم می شوند غذاهایی هستند که حاوی قند و آرد سفید هستند.
همچنین از غذاهای فیبردار که دارای سبوس، ذرت، اسفناج و میوه های خشک شده مثل برگه زردآلو، انجیر و آلو خشک بیشتر استفاده شود.
در مقابل از مصرف غذاهای سرخ کردنی و چرب، غذاهایی که قند زیادی دارند و غذاهایی که شور و تند هستند در وعده های سحر و افطار باید جلوگیری کرد.
در وعده افطار بهتر است از آب جوش، چای کمرنگ، شیر گرم یا شربت عسل استفاده کرد و سپس غذاهای آبکی مثل سوپ که حبوبات و سبزی کمی دارند بهترین گزینه هستند.
غذاهایی مثل آش؛ البته اگر چرب نباشد، شله زرد، فرنی و حریره بادام نیز برای شروع افطار مناسب هستند.
کی شام بخوریم؟
باز کردن روزه و آغاز یکباره افطار با خوراک های سنگین معمول، به ویژه در افراد گرم مزاج و کسانی که معده های گرمی دارند، به بدن آسیب می رساند. هر مزاجی که دارید برای باز کردن روزه، از یک استکان آب گرم و یک عدد خرما استفاده کنید و اگر خیلی احساس گرسنگی می کنید، دو تا سه لقمه غذا بخورید تا کمی گرسنگی تان رفع شود. شام را دست کم یک ساعت پس از افطار میل کنید.
نخوردن سحری ممنوع
خیلی ها بدون خوردن سحری روزه می گیرند و اصلاً به ضررهای این کار فکر نمی کنند. نخوردن غذا در وعده سحر، به بدن آسیب می رساند و باعث طولانی شدن گرسنگی و ضعف شدید طی روز می شود. اگر عادت دارید بدون خوردن سحری روزه بگیرید باید بدانید با دست خودتان باعث آسیب دستگاه گوارشتان مخصوصاً معده و روده ها می شوید. پس تنبلی را کنار بگذارید و بدون سحری روزه نگیرید.
سحری
زیاده روی نکنید
زیاد خوردن در روزهای معمولی سال خوب نیست چه برسد به ماه رمضان که سیستم گوارشی بدن ساعت هایی را بدون مواد غذایی می گذراند. اگر فکر می کنید هر چه بیشتر بخورید دیرتر گرسنه تان می شود اشتباه می کنید. در خوردن وعده سحری و افطاری باید حد اعتدال رعایت شود. غذا و آب را به اندازه ای بخورید که بدنتان نیاز دارد. با رعایت نکاتی مانند رعایت قدرت هضم، رعایت عادت های غذایی و داشتن نشاط پس از غذا خوردن و خوردن وعده های سحری و افطاری باعث سلامت معده و بدن، رشد بیشتر عقل و سبکی بیشتر جسمتان می شوید.
سحر در طب سنتی
در هنگام سحر، خوردن غذاهای شور، مملو از پروتئین، غذاهای سیر و پیازدار، کباب و ماهی مناسب نیستند چون عطش را بیشتر می کنند.
اگر فکر می کنید هر چه بیشتر بخورید دیرتر گرسنه تان می شود اشتباه می کنید. در خوردن وعده سحری و افطاری باید حد اعتدال رعایت شود. غذا و آب را به اندازه ای بخورید که بدنتان نیاز دارد
در هنگام سحر و در ایام رمضان باید از خوردن غذاهای سنگین، چرب و مملو از پروتئین خودداری کرد چون فقط افراد را به اصطلاح سنگین می کند؛ بنابراین غذاهایی مانند حلیم، کله پاچه، کباب و ماهی در وعده سحر را نباید خورد چون تشنگی را بیشتر می کنند.
خوردن چای پررنگ و قهوه و کاکائو نیز تشنگی را تشدید کرده و آب بدن را دفع می کنند.
مصرف غذاهای شور، کنسروها، تن ها، غذاهای خشک، پرادویه و تند به هنگام سحر مناسب نیستند چون عطش را در طول روز بیشتر می کنند.
همچنین خوردن غذاهایی مثل آش که در آن سیر و پیاز زیاد استفاده می شود نیز باید به حداقل برسد چون تشنگی را بیشتر کرده و از طرفی زود هضم می شوند.