آیت الله سیدمحمد موسوی بجنوردی، فقیه و قاضی و حقوقدان ایرانی است. بجنوردی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ عضو شورای عالی قضایی و نیز عضو هیئت عفو و بخشودگی زندانیان به حکم آیت الله خمینی رهبر وقت ایران بود. او در همایش سال ۱۳۸۴ چهره‌های ماندگار، به عنوان چهره ماندگار رشته‌های فقه و حقوق برگزیده شد. وی نوه آقا سید ابوالحسن اصفهانی است. ایشان مدرس دانشگاه و حوزه می باشند. آیت الله موسوی بجنوردی کتاب های بسیاری در زمینه فقه و حقوق تالیف کرده است.
تبیان به مناسبت 17 دی روز کشف حجاب با آیت الله موسوی بجنوردی مصاحبه ای اختصاصی تدارک دید که در اختیار کاربران عزیز قرار می گیرد.

تبیان: محدوده حجاب شرعی را بیان کنید و دلیل وجود حکم حجاب در اسلام چیست؟
بهترین بیان درباره حجاب را خود قرآن دارد. می فرماید: «لا یُبْدینَ زینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُیُوبِهِنَّ»(نور،31) اسلام، در شبه جزیره عرب که حجاب نداشتند آمد حدودی را مشخص کرد یعنی پوشاندن سر و صورت تا چانه به استثنای گردی صورت و همچنین دست ها تا بالای کفین مانعی برای ظاهر شدنش نیست. اما مسئله الزام چادر نیست فقط باید بدن پوشانده باشد.
به عقیده من حجاب ارزش زن را می رساند اسلام چون برای زن ارزش قائل است مسئله حجاب را مطرح می کند. اساسا هر چیز گرانبهایی را در جایی می گذارند که محفوظ بماند.
ملاک ارزش گذاری در اسلام هم جنسیت نیست بلکه علم است «هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ» (زمر، 9) و یا تقوا است «إِنَّ أَكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ أَتقاكُم» (حجرات، 13) اسلام، در شبه جزیره عرب که حجاب نداشتند آمد حدودی را مشخص کرد یعنی پوشاندن سر و صورت تا چانه به استثنای گردی صورت و همچنین دست ها تا بالای کفین مانعی برای ظاهر شدنش نیست. اما مسئله الزام چادر نیست فقط باید بدن پوشانده باشد.

تبیان: منظور از خمر و جلباب در آیه حجاب چیست؟
“خمر” در عرب به معنای روسری است. البته روسری که موها و روی سینه را می پوشاند.
“جلباب” هم به مانند مانتو هست. البته نه این مانتوهای کوتاه . بلکه مانتویی که تقریبا بلند باشد و تا حدی گشاد.

حجاب برای زن محدودیت می آورد!
تبیان: شما فرمودید جنسیت تاثیری در تمایز انسان ها ندارد و ملاک فضیلت آن ها نیست. اما برخی می گویند حجاب برای زن محدودیت می آورد و با وجود این محدودیت زن ها نمی توانند حضور فعال در جامعه داشته باشند.
حجاب مانع نمی شود که زن فعالیت اقتصادی یا سیاسی یا علمی داشته باشد. الی ماشاء الله در همین دانشکده خودمان خانم هایی هستند که در رشته های علوم قرآنی، عرفان، فلسفه یا فقه و حقوق تدریس می کنند حجاب اسلامی هم دارند. زنانی در کشور هستند که فعالیت های سیاسی دارند و هیچ مشکلی هم نیست.اسلام، در شبه جزیره عرب که حجاب نداشتند آمد حدودی را مشخص کرد یعنی پوشاندن سر و صورت تا چانه به استثنای گردی صورت و همچنین دست ها تا بالای کفین مانعی برای ظاهر شدنش نیست. اما مسئله الزام چادر نیست فقط باید بدن پوشانده باشد.

اسلام نمی خواهد زن را محدود کند، زن می تواند همه فعالیت های خود را انجام دهد اما با حفظ شئونات.

انسان موجودی مختار است
تبیان: آیا می توان حجاب را اجبار کرد؟ و یا مثل نماز و روزه و حج است که هر کس انجام نداد اجباری وجود ندارد؟
کار ما امر به معروف و نهی از منکر است اما ممکن است یک حکومتی که اسلامی باشد بخواهد قوانین اسلامی را اجرا کند و بگوید چون من مسئولیت اجرای احکام را دارم می گویم کارهای غیر شرعی علنی نشود. این زورگویی نیست بلکه می خواهد بر طبق وظائف اسلامی عمل کند. البته باید در ابتدا با نصیحت و زبان خوش و موعظه عمل کرد و نباید نا امید شد و نحوه تبلیغ مهم است.
بهر حال انسان یک موجود مختار است ملای رومی می گوید:
                               اینکه گوئی این کنم یا آن کنم                              خود دلیل اختیار است ای صنم
ما مجبور به هیچ چیز نیستیم این از خصوصیات انسان است. اصلا چرا انسان افضل موجودات است؟ چون در عین اینکه نفس ناطقه دارد در کنارش نفس حیوانی هم دارد و مانند ملائکه نیست که حق انتخاب ندارند.در تبلیغ فقط همان اساس واجب را بیان کنید و به سمت مصداق اعلای آن یعنی چادر نروید. همان حدودی که اسلام گفته را بگویید. اگر کسی بخواهد چادر سرش کند مختار است اما آنچه که ملزم است زن ها از مردها حجاب داشته باشند همان مفاد آیه حجاب است که عرض کردم.

تبیان: آیا عرف در نوع حجاب تاثیر دارد؟
آنچه که دین گفته را باید عمل کنیم. اما اگر عرفی بگوید این حجاب شرعی کمتر شود، آن عرفِ منحرف است. وقتی اسلام را قبول کردیم باید طبق آن عمل کنیم و از آن منحرف نشویم. پس عرف در حجاب تاثیری ندارد.

حجاب اجباری مضر است!!
تبیان: اگر بخواهیم افرادی از جامعه که مقید به حجاب نیستند را به حجاب دعوت کنیم و آن ها را تشویق کنیم چگونه تبلیغ کنیم؟ چه راهکاری پیشنهاد می کنید؟
به نظر من اجبار حجاب مضر است. باید بجای اجبار فرهنگ را درست کنیم. و کار فرهنگی بکنیم.
سعدی شعری دارد که خیلی زیباست:
   سعدی به روزگاران مهری نشسته بر دل                       بیرون نمی توان کرد الا به روزگاران
چیزی که به روزگاران آمده یک شب نمی شود آن را درست کرد بلکه باید با همان روزگاران برود.
این جامعه ما سال ها تحت تاثیر خاندان پهلوی بوده، اگر ما بخواهیم این را تغییر بدهیم باید با صبر و حوصله انجام دهیم.
شما هم در تبلیغ فقط همان اساس واجب را بیان کنید و به سمت مصداق اعلای آن یعنی چادر نروید. همان حدودی که اسلام گفته را بگویید.
اگر کسی بخواهد چادر سرش کند مختار است اما آنچه که ملزم است زن ها از مردها حجاب داشته باشند همان مفاد آیه حجاب است که عرض کردم.

صفحات: 1· 2